Maltaca
Maltaca (Malti), Maltalılar tarafından kullanılan, Malta ve Avrupa Birliği'nin resmî dillerinden birini oluşturan Latinleşmiş Sami dili. Latin alfabesi kullanılarak yazılan dilin kökenleri tarihi Sicilya Arapçasına dayanmakta olup, tarih boyunca Romen dilleri ve İngilizceden yoğun ödünçlemeler almıştır. İlk olarak 15. yüzyılda yazılmaya başlanmış dil, 1934'de Malta'nın resmi dili olmuştur.
Maltaca, tarihi bir Arapça formu olan ve Mağrip Arapçasından türemiş Sicilya Arapçası kökenlidir ve Sicilya Emirliği'nde 831-1091 yılları arasında gelişmiştir. Maltacayı oluşturacak dilin Malta'ya Sicilya'dan 10. yüzyılda geldiği düşünülmektedir. Bu sav, modern Maltalıların, Sicilyalılar ve Calabrialılar ile ortak bir kökene dayanmaları ve Levant ile Kuzey Afrika halklarından genetik açıdan düşük oranda etkilenmiş olmaları ile desteklenmektedir.
Malta'nın Normanlar liderliğinde ele geçirilmesi ve yeniden Hristiyanlaşması sonucunda Maltaca, Klasik Arapça'dan bağımsız gelişmiş ve zamanla Latinleşmiştir. Norman hakimiyeti sonucunda bölgeden Müslümanlar sürülmesiyle Malta Arapçası izole kalmış ve farklı bir dile evrilmiştir. Sicilya'daki Sicilya Arapçası yerini bir Romen dili olan Sicilyacaya bırakmış olmasına rağmen, Maltaca İtalyanca yanında bir halk dili olarak gelişmeye devam etmiştir.
Dile yapılan ilk atıf 1436 yılında gerçekleşmiş ve Maltaca lingua maltensi olarak adlandırılmıştır. Maltaca ilk belge ise Pietru Caxaro tarafından yazılmış ve 15. yüzyıla tarihlenen Il-Kantilena olmaktadır. Maltaca ilk sözlük 16. yüzyılda Maltaca-İtalyanca olmak üzere üretilmiştir, ancak bu eser kaybolmuştur. Maltaca kelimeler listesi, Hieronymus Megiser'in Thesaurus Polyglottus (1603) ve Propugnaculum Europae (1606) eserlerinde yer almıştır, Domenico Magri ise Hierolexicon, sive sacrum dictionarium (1677) eserinde bazı Maltaca sözcüklerin etimolojisini vermiştir.
1934 yılında Malta, İtalyancayı resmî dil statüsünden çıkarmış ve Maltaca ve İngilizceyi yeni resmî dilleri olarak kabul etmiştir.
Maltaca, tarihi bir Arapça formu olan ve Mağrip Arapçasından türemiş Sicilya Arapçası kökenlidir ve Sicilya Emirliği'nde 831-1091 yılları arasında gelişmiştir. Maltacayı oluşturacak dilin Malta'ya Sicilya'dan 10. yüzyılda geldiği düşünülmektedir. Bu sav, modern Maltalıların, Sicilyalılar ve Calabrialılar ile ortak bir kökene dayanmaları ve Levant ile Kuzey Afrika halklarından genetik açıdan düşük oranda etkilenmiş olmaları ile desteklenmektedir.
Malta'nın Normanlar liderliğinde ele geçirilmesi ve yeniden Hristiyanlaşması sonucunda Maltaca, Klasik Arapça'dan bağımsız gelişmiş ve zamanla Latinleşmiştir. Norman hakimiyeti sonucunda bölgeden Müslümanlar sürülmesiyle Malta Arapçası izole kalmış ve farklı bir dile evrilmiştir. Sicilya'daki Sicilya Arapçası yerini bir Romen dili olan Sicilyacaya bırakmış olmasına rağmen, Maltaca İtalyanca yanında bir halk dili olarak gelişmeye devam etmiştir.
Dile yapılan ilk atıf 1436 yılında gerçekleşmiş ve Maltaca lingua maltensi olarak adlandırılmıştır. Maltaca ilk belge ise Pietru Caxaro tarafından yazılmış ve 15. yüzyıla tarihlenen Il-Kantilena olmaktadır. Maltaca ilk sözlük 16. yüzyılda Maltaca-İtalyanca olmak üzere üretilmiştir, ancak bu eser kaybolmuştur. Maltaca kelimeler listesi, Hieronymus Megiser'in Thesaurus Polyglottus (1603) ve Propugnaculum Europae (1606) eserlerinde yer almıştır, Domenico Magri ise Hierolexicon, sive sacrum dictionarium (1677) eserinde bazı Maltaca sözcüklerin etimolojisini vermiştir.
1934 yılında Malta, İtalyancayı resmî dil statüsünden çıkarmış ve Maltaca ve İngilizceyi yeni resmî dilleri olarak kabul etmiştir.
