Flaga państwowa
Flaga państwowa, inaczej flaga narodowa – jeden z symboli państwowych, oficjalny znak symbolizujący suwerenność państwa. Flaga jest płatem tkaniny, najczęściej prostokątnym (inne kształty spotyka się tylko wyjątkowo: kwadratowy – Watykan, Szwajcaria czy trójspiczasty – Nepal). Jest wywieszana na urzędach państwowych oraz w trakcie świąt i uroczystości państwowych, bądź spotkań międzynarodowych. Flaga państwowa podlega ochronie prawnej i jej zniszczenie lub obelżywe traktowanie traktowane jest jako obraza narodu. W niektórych państwach obchodzone jest święto flagi państwowej, np. w Szwecji czy USA lub w Polsce (2 maja). Wygląd flagi państwowej jest w ogromnej większości państw określony przez ustawę zasadniczą i ustawy szczegółowe.
Sposób stosowania terminu flaga narodowa lub flaga państwowa jest różny w różnych państwach świata i wynika z uwarunkowań historycznych, kulturowych i prawnych. W krajach Europy Zachodniej, zwłaszcza anglosaskich i francuskojęzycznych, na ogół utożsamia się naród (ang. Nation, fr. la Nation) z ogółem obywateli państwa. Dlatego używa się tam raczej pojęcia flaga narodowa. Używanie terminu flaga państwowa jest bardziej oczywiste w państwach wielonarodowych i wielonarodowościowych, oraz w tych, gdzie naród i państwo postrzega się jako dwie zasadniczo odmienne jakości.
Niejednoznaczność wynika też z tego, że w niektórych państwach istnieje odrębna flaga przeznaczona dla instytucji państwowych nazywana właśnie flagą państwową (na język polski termin ten bywa tłumaczony jako flaga urzędowa), oraz odrębna flaga przeznaczona dla prywatnych obywateli, zwana na ogół flagą cywilną. Obie zaś są określane łącznie jako flaga narodowa. Na ogół flaga urzędowa posiada herb państwowy, a flaga cywilna go nie posiada. Przykładem takiego rozwiązania są Niemcy. Sytuacja w Polsce, gdzie istnieje tzw. flaga z godłem i flaga bez godła, nie jest identyczna z powyższym podziałem, gdyż oficjalny zakres użycia flagi z godłem jest bardzo ograniczony.
Trzecim wariantem flagi narodowej może być flaga wojenna – jest to odrębny wariant flagi państwowej lub narodowej przeznaczony dla sił zbrojnych. Występuje on lub występował tylko w nielicznych państwach. W Polsce zasadniczo flaga wojenna nie występuje, choć w pewnym zakresie jej rolę spełnia flaga lotnisk i lądowisk wojskowych.
Specyficzną kategorią flag narodowych i państwowych są bandery. Pojęciem tym określa się w języku polskim flagi podnoszone na jednostkach pływających (statkach i okrętach). Rozróżnienie między flagą lądową a banderą występuje jednak tylko w niektórych językach, np. w języku angielskim rozróżnia się flagę (a flag) od bandery (an ensign). Natomiast np. w niemieckim istnieje tylko jeden wyraz die Flagge. W niektórych krajach bandery różnią się od flag narodowych używanych na lądzie (przykładem może być flaga Wielkiej Brytanii). W innych natomiast jest tylko jeden wariant używany zarówno na lądzie jak i na morzu, np. we Francji i Stanach Zjednoczonych.
W przypadku bander na ogół mamy do czynienia z bardziej klarownym niż na lądzie podziałem na różniące się wizualnie banderę wojenną podnoszoną na okrętach wojennych, banderę handlową oraz niekiedy występującą banderę urzędową podnoszoną na jednostkach pływających w państwowej służbie cywilnej. Wariantem bandery urzędowej bywa niekiedy odrębna bandera statków straży granicznej.
Specyficznym rodzajem bandery, a zarazem też flagi narodowej, jest proporzec.
Pojęciem flaga narodowa określa się też często potocznie flagi narodów, narodowości i grup etnicznych nie posiadających własnego państwa, np. flagę Bretończyków, Kurdów itp. Niektóre z nich mają oficjalny status flag jednostek administracyjnych, np. Senyera, flaga postrzegana jako flaga narodowa Katalończyków, jest jednocześnie oficjalną flagą regionu autonomicznego Katalonii. Niektóre zostały proklamowane flagami narodowymi przez organizacje, kongresy i komitety polityczne pretendujące do reprezentowania tych narodów, jeszcze inne mają status całkiem nieoficjalny. W weksylologii są one na ogół określane mianem flag mniejszości narodowych.
Sposób stosowania terminu flaga narodowa lub flaga państwowa jest różny w różnych państwach świata i wynika z uwarunkowań historycznych, kulturowych i prawnych. W krajach Europy Zachodniej, zwłaszcza anglosaskich i francuskojęzycznych, na ogół utożsamia się naród (ang. Nation, fr. la Nation) z ogółem obywateli państwa. Dlatego używa się tam raczej pojęcia flaga narodowa. Używanie terminu flaga państwowa jest bardziej oczywiste w państwach wielonarodowych i wielonarodowościowych, oraz w tych, gdzie naród i państwo postrzega się jako dwie zasadniczo odmienne jakości.
Niejednoznaczność wynika też z tego, że w niektórych państwach istnieje odrębna flaga przeznaczona dla instytucji państwowych nazywana właśnie flagą państwową (na język polski termin ten bywa tłumaczony jako flaga urzędowa), oraz odrębna flaga przeznaczona dla prywatnych obywateli, zwana na ogół flagą cywilną. Obie zaś są określane łącznie jako flaga narodowa. Na ogół flaga urzędowa posiada herb państwowy, a flaga cywilna go nie posiada. Przykładem takiego rozwiązania są Niemcy. Sytuacja w Polsce, gdzie istnieje tzw. flaga z godłem i flaga bez godła, nie jest identyczna z powyższym podziałem, gdyż oficjalny zakres użycia flagi z godłem jest bardzo ograniczony.
Trzecim wariantem flagi narodowej może być flaga wojenna – jest to odrębny wariant flagi państwowej lub narodowej przeznaczony dla sił zbrojnych. Występuje on lub występował tylko w nielicznych państwach. W Polsce zasadniczo flaga wojenna nie występuje, choć w pewnym zakresie jej rolę spełnia flaga lotnisk i lądowisk wojskowych.
Specyficzną kategorią flag narodowych i państwowych są bandery. Pojęciem tym określa się w języku polskim flagi podnoszone na jednostkach pływających (statkach i okrętach). Rozróżnienie między flagą lądową a banderą występuje jednak tylko w niektórych językach, np. w języku angielskim rozróżnia się flagę (a flag) od bandery (an ensign). Natomiast np. w niemieckim istnieje tylko jeden wyraz die Flagge. W niektórych krajach bandery różnią się od flag narodowych używanych na lądzie (przykładem może być flaga Wielkiej Brytanii). W innych natomiast jest tylko jeden wariant używany zarówno na lądzie jak i na morzu, np. we Francji i Stanach Zjednoczonych.
W przypadku bander na ogół mamy do czynienia z bardziej klarownym niż na lądzie podziałem na różniące się wizualnie banderę wojenną podnoszoną na okrętach wojennych, banderę handlową oraz niekiedy występującą banderę urzędową podnoszoną na jednostkach pływających w państwowej służbie cywilnej. Wariantem bandery urzędowej bywa niekiedy odrębna bandera statków straży granicznej.
Specyficznym rodzajem bandery, a zarazem też flagi narodowej, jest proporzec.
Pojęciem flaga narodowa określa się też często potocznie flagi narodów, narodowości i grup etnicznych nie posiadających własnego państwa, np. flagę Bretończyków, Kurdów itp. Niektóre z nich mają oficjalny status flag jednostek administracyjnych, np. Senyera, flaga postrzegana jako flaga narodowa Katalończyków, jest jednocześnie oficjalną flagą regionu autonomicznego Katalonii. Niektóre zostały proklamowane flagami narodowymi przez organizacje, kongresy i komitety polityczne pretendujące do reprezentowania tych narodów, jeszcze inne mają status całkiem nieoficjalny. W weksylologii są one na ogół określane mianem flag mniejszości narodowych.