Mapa - Nowy Orlean (New Orleans)

Nowy Orlean (ang. New Orleans, fr. La Nouvelle-Orléans) – miasto na południu Stanów Zjednoczonych, największe miasto stanu Luizjana.

Według spisu powszechnego przeprowadzonego w roku 2000, liczba mieszkańców miasta wynosiła 484,7 tys., a jego obszaru metropolitalnego – 1,32 mln. W wyniku przejścia Huraganu Katrina liczba ludności zmalała i w 2010 roku wynosiła 343 829 osób.

Nowy Orlean położony jest w bagnistej delcie rzeki Missisipi, na jej lewym brzegu, ok. 150 km od jej ujścia do Zatoki Meksykańskiej. Niedaleko miasta znajduje się jezioro Pontchartrain.

Przed wylewami Missisipi Nowy Orlean jest chroniony przez system tam i zapór.

Nowy Orlean jako La Nouvelle-Orléans został założony przez francuskich osadników pod kierunkiem Jeana-Baptiste’a Le Moyne de Bienville’a. Przybył on do Luizjany w 1699 roku. Utworzył pierwszy fort – Fort Maurepas, a w roku 1718 wybrał miejsce pod założenie miasta, które postanowił nazwać na cześć Filipa II Burbon-Orleańskiego. W roku 1722 stało się ono stolicą francuskiej Luizjany.

W 1762 roku przeszło pod panowanie Hiszpanii. W 1801 roku na krótko wróciło ponownie pod władanie napoleońskiej Francji. W 1803 roku wraz z terytorium Luizjany sprzedane przez Napoleona Bonaparte Stanom Zjednoczonym. Na początku roku 1815 podczas ostatnich tygodni wojny brytyjsko-amerykańskiej brytyjska ekspedycja podjęła próbę zdobycia miasta. Brytyjski szturm generalny na amerykańskie umocnienia pod miastem, przeprowadzony 8 stycznia 1815 roku i zwany bitwą pod Nowym Orleanem, został krwawo odparty przez Amerykanów.

Szybki rozwój Nowego Orleanu datuje się od początku XIX wieku, kiedy wraz ze stopniowym uregulowaniem rzeki Missisipi i rosnącym amerykańskim osadnictwem nad jej brzegami port w Nowym Orleanie stał się oknem na świat dla ogromnej połaci Ameryki Północnej. W 1840 roku miasto liczyło już 102 tys. mieszkańców i było największym miastem amerykańskiego Południa, jak również czwartym co do liczby ludności miastem w Stanach Zjednoczonych.

W latach 1812–1849 miasto to było stolicą stanu Luizjana, następnie przeniesioną do Baton Rouge. W 1861 r. Luizjana ogłosiła wystąpienie z Unii i przystąpienie do Skonfederowanych Stanów Ameryki. Skutkiem powstania tego państwa była wojna secesyjna. Miasto zostało zdobyte zaledwie rok później. Poddało się bez walki flocie US Navy, która przedarła się przez ogień broniących je fortów (zobacz: Kampania na Missisipi). Po zakończeniu wojny miasto było ponownie stolicą stanu w latach 1865–1880.

Rozbudowa miasta w XX wieku, ze względu na położenia poniżej poziomu wód, ograniczała się do wyżej położonych terenów lub w sposób naturalny odgrodzonych. Zabudowa układała się w kształt półksiężyca, stąd nadawany wówczas przydomek The Crescent City. W 1910 roku rozpoczęto plan osuszenia miasta, za pomocą systemu pomp i kanałów, które odprowadzały wodę do jeziora Pontchartrain. Niekorzystnym skutkiem osuszania miasta okazało się jego dalsze obniżanie i zwiększanie depresji. W ten sposób wzrosło ryzyko zalania miasta w wypadku, kiedy system wałów i zapór zostałby przerwany lub opady atmosferyczne byłyby na tyle duże, że przekroczyłoby to wydajność pomp ją wypompowującą. Ostrzegano przed naturalną katastrofą, w wyniku której w centrum Nowego Orleanu powstałoby jezioro o głębokości do 9 metrów, którego wypompowanie zajęłoby przynajmniej kilka miesięcy. Ten pesymistyczny scenariusz sprawdził się z nadejściem huraganu Katrina.

W XX wieku, wprowadzono wiele „modernizacji”, które ujęły naturalnego, historycznego uroku miasta. W ramach programu robót publicznych całkowicie wybetonowano brzeg jeziora Pontchartrain. Ze względu na turystyczny boom pod koniec XX wieku, przeprowadzono renowacje, w celu przywrócenia pierwotnych cech. Ponownie uruchomiono część zawieszonych linii tramwajowych, a wielu budynkom przywrócono historyczny wystrój.