Mapa - Dolina Aosty (Regione Autonoma Valle d'Aosta)

Dolina Aosty (wł. Valle d’Aosta, fr. Vallée d’Aoste, franko-prow. Vâl d’Outa, gwara Walser Augschtalann lub Ougstalland) – kraina historyczna i autonomiczny region administracyjny w północno-zachodnich Włoszech. Od zachodu graniczy z Francją, od północy ze Szwajcarią, a od wschodu i południa z innym włoskiem regionem – Piemontem. Najistotniejszą gałęzią gospodarki regionu jest turystyka.

Region jest wysokogórskim obszarem, obejmującym najwyższe partie Alp włoskich, francuskich i szwajcarskich ze szczytami Mont Blanc, Matterhorn, Monte Rosa i Gran Paradiso (fr. Grand Paradis), spod których biegną mniej wybitne (nieprzekraczające 3000 m n.p.m.) grzbiety górskie poprzecinane czternastoma dolinami wartkich, lecz krótkich rzek, często wylewnych. Na północy region ograniczają Alpy Pennińskie, na południu Alpy Graickie, w środkowej części rozciąga się dolina rzeki Dora Baltea (fr. Doire baltée). Występuje tu znaczna rozpiętość wysokości – od 4810 m n.p.m. (szczyt Mont Blanc), po 300 m n.p.m. we wsi Pont-Saint-Martin, gdzie panuje klimat śródziemnomorski.

Geografię regionu charakteryzują liczne lodowce, z których jedne − jak Lys − wypełniają całe dolinki, zaś inne − na przykład Brenva − tworzą liczne seraki. Lodowce te są źródłem zarówno wody pitnej, jak i energii elektrycznej. Z niższych grzbietów górskich największą popularnością wśród turystów i miłośników narciarstwa cieszy się grzbiet leżący między dolinami Valgrisenche i Thuile, przy czym tę drugą pokrywa w całości jeden z największych lodowców alpejskich, Rutor, spływający spod szczytu Testa del Rutor (fr. Tête du Rutor).

Region Doliny Aosty zajmuje obszar 3260,9 km² o bardzo zróżnicowanej rzeźbie powierzchni. Główną doliną, ukształtowaną w czwartorzędzie przez lodowiec Baltheus, którego grubość sięgała 1000 metrów, przepływa rzeka Dora mająca źródła u stóp masywu Mont Blanc. Doliny są zalesione, a powyżej granicy lasów rozciągają się hale alpejskie. Najbardziej górzysty region Włoch, bowiem około 60% jego powierzchni leży na wysokości powyżej 2000 m n.p.m.