Maskat (Muscat)
2010 yılı Asya Plaj Oyunları Maskat'ta gerçekleştirilmiştir.
1507 yılında Portekiz hakimiyetine girmeden önce önemli bir yerleşim olarak bilinmemekteydi. İbnü’l-Fakih şehri, Makdisî adıyla “meyveleri bol güzel bir liman şehri” olarak tanımlamış ve Hindistan’a ve Çin’e giden gemilerin bu limandan su aldıklarını belirtirmiştir. 13. yüzyıl Arap denizci ve coğrafyacılarından İbnü’l-Mücâvir, Maskat’ın bölgede seyahat eden gemilerin uğrak yeri olduğunu belirtmiştir. Şehrin önemi 16. yüzyılın başlarında Portekizlilerin bölgeye gelmesiyle ortaya çıkmıştır. Basra Körfezine girişi sağlayan Hürmüz Boğazı ile birlikte Maskat’ın da önemi arttı. Basra Körfezi ve Hindistan ticaret yoluna hakimiyeti dolayısıyla Pîrî Reis 1552’de şehri ele geçirerek Osmanlı topraklarına kattı. Fakat kısa bir süre sonra şehir Portekizliler tarafından yeniden ele geçirildi. Basra körfezinde yeniden hakimiyet kuran Portekizliler, muhtemel Türk baskınlarına karşı şehrin limanı kontrol edecek şekilde Celâlî (St. John) ve Mirânî (Fort Capital) adlarıyla iki kale inşa ettiler.
1648’da Portekizlilerden Maskat’ı alan Ya'rubîler (Umman İmamlığı) Hindistan, Doğu Afrika kıyıları ve Zengibar’la ticaretlerini genişletme yolunda bu liman şehrini bir üs olarak kullandılar. İbadiye mezhebine bağlı Umman halkının karıştığı Maskat iç savaşlarında 40.000 kişi hayatını kaybetti. Hinâvîlerle Gafirîler arasındaki şiddetli mücadelelerle İran Hükümdarı Nadir Şah’ın Hint seferi sırasında Maskat’ı ele geçirmesi Ya'rubîlerin son dönemlerine rastlar. Ya'rubîlerin ardından gelen Bû Saîd hanedanı döneminde Maskat güçlü devletlerin sahip çıkmak istedikleri bir yer oldu. Hanedanın kurucusu Ahmed bin Saîd Maskat’ı İranlıların işgalinden kurtardı. Doğu Afrika limanlarından Zengibar ve Kilve ile yapılan ticaret Maskat üzerinden Hindistan’a bağlandı ve bu durum şehrin gelişmesine yol açtı. Bu arada İngilizlerin siyasi ve ticarî merkezlerini karşı İran kıyılarındaki Benderabbas'tan 1763 yılında buraya taşımalarıyla sonucu şehir bölgenin en önemli limanı oldu. 1784'te Umman’ın başşehrinin iç kesimlerdeki Rustak’tan Maskat’a taşınması önemini daha da arttırdı. 1798’de İngilizler burada daimî temsilcilik kurdular. Mısır’ı işgal eden Napolyon Bonapart’ın da 1803'te konsolosluk açmasıyla Maskat, Basra Körfezi-Hindistan-Afrika ticaret ve siyasetinde çok hareketli bir merkez hâline geldi. Seyyid Sultan’ın ölümü üzerine bir ara yönetimi ele geçiren yeğeni Bedir b. Seyf döneminde (1804-1806) Maskat çok zenginleşti. Bedir b. Seyf’i öldürerek tahta geçen Seyyid Sultan’ın oğlu Saîd b. Sultan yönetim merkezini Maskat’tan Zengibar’a taşıdı. Önceleri bu iki şehirde de ikamet eden Saîd b. Sultan daha sonra Zengibar’da oturmayı tercih etti. Öldüğünde oğlu Süveynî Maskat’ta, diğer oğlu Mâcid Zengibar’da kaldı. Bu yıllardan itibaren Maskat önemini yitirmeye başladı. 1899’da şehirde çıkan veba salgını halkın başka yerlere göç etmesine yol açtı. Ancak buharlı motorların icadından sonra Maskat’ın gemiler için kömür deposu hâline gelmesi burayı yeniden hareketlendirdi.
Sultan Kâbus'un 1970'te Umman İmamlığı ve Maskat Sultanlığı'nı birleştirerek "Umman Sultanlığı"nı kurmasıyla şehir ekonomik ve altyapı yönüyle gelişmeye başladı.
Harita - Maskat (Muscat)
Harita
Ülke - Umman
Döviz / Language
ISO | Döviz | Sembol | Significant Figures |
---|---|---|---|
OMR | Umman riyali (Omani rial) | رع. | 3 |
ISO | Language |
---|---|
UR | Urduca (Urdu) |