นาคาแลนด์ (Nagaland) คือหนึ่งในรัฐพี่น้องเจ็ดรัฐ ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศอินเดีย มีเขตติดต่อกับรัฐอัสสัมทางทิศตะวันตก รัฐอรุณาจัลประเทศและส่วนหนึ่งของรัฐอัสสัมทางทิศเหนือ ประเทศพม่าทางทิศตะวันออก และรัฐมณีปุระทางทิศใต้
นากา เป็นภาษาพม่า แปลว่า "คนที่เจาะรูหู" เนื่องจากในอดีตชาวนากานิยมเจาะรูหู สวมต่างหูกันทุกคน แต่อย่างไรก็ตามยังมีคนให้นิยามไว้ต่าง ๆ กันไป บ้างก็ว่ามาจากภาษาสันสกฤต นาค บ้างก็ว่ามาจากภาษาฮินดี nanga ("เปลือย") ฯลฯ แต่ชาวนากาส่วนมากเชื่อว่าคำนี้เป็นคำที่ชาวพม่าใช้เรียกชนผิวเหลืองกลุ่มหนึ่งที่นิยมสวมต่างหูและอพยพหนีความแห้งแล้งหนาวเย็นจากภาคตะวันตกเฉียงเหนือของจีนลงมาอาศัยอยู่ทางตอนเหนือของพม่าตามลุ่มน้ำอิรวดี และต่อมาได้อพยพมาอยู่แถบเทือกเขาบริเวณชายแดนอินเดีย-พม่าจนถึงปัจจุบัน
ส่วนชื่อของรัฐนี้ในภาษาไทย ราชบัณฑิตยสถานให้สะกดว่า นาคาแลนด์
