แผนที่ - มณฑลเหอเป่ย์ (Hebei Sheng)

มณฑลเหอเป่ย์ เป็นมณฑลหนึ่งในภาคเหนือของสาธารณรัฐประชาชนจีน ชื่อย่อของมณฑล คือ "จี้" (冀 Jì) ตั้งตามชื่อของมณฑลจี้ หรือจี้โจว ซึ่งเป็นมณฑลในสมัยราชวงศ์ฮั่นที่อยู่บริเวณทางตอนใต้ของมณฑลเหอเป่ย์ในปัจจุบัน คำว่า เหอเป่ย์ เมื่อแปลตรงตัวหมายถึง "ทางเหนือของแม่น้ำ" ตามที่ตั้งของมณฑลที่อยู่ทางทิศเหนือของแม่น้ำเหลือง เมืองหลวงและเมืองใหญ่สุดของมณฑล คือ ฉือเจียจวง

เมื่อรัฐบาลกลางยุบมณฑล "จื๋อลี่" ซึ่งมีความหมายว่า "ปกครองโดยตรง (โดยราชสำนัก)" มณฑลจื๋อลี่สมัยใหม่ก็ได้ก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1911 และต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น "เหอเป่ย์" ในปี ค.ศ. 1928 อีกชื่อหนึ่งของมณฑลเหอเป่ย์คือ เอียนจ้าว (燕趙) ตั้งตามชื่อของรัฐเอียนและรัฐจ้าว ซึ่งอยู่ในยุครณรัฐในประวัติศาสตร์จีนโบราณ

พื้นที่มณฑลเหอเป่ย์ล้อมรอบเทศบาลนครสองแห่ง ได้แก่ ปักกิ่ง และเทียนจิน มีอาณาเขตติดต่อกับมณฑลเหลียวหนิงทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ เขตปกครองตนเองมองโกเลียในทางทิศเหนือ มณฑลชานซีทางทิศตะวันตก มณฑลเหอหนานทางทิศใต้ มณฑลชานตงทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ และทะเลปั๋วไห่ทางทิศตะวันออก และยังมีพื้นที่เล็ก ๆ ที่เป็นดินแดนส่วนแยก ไม่เป็นผืนเดียวกับพื้นที่ส่วนใหญ่ของมณฑล ซึ่งแทรกอยู่กึ่งกลางระหว่างปักกิ่งและเทียนจิน พื้นที่นี้ประกอบด้วย นครซานเหอ, อำเภอปกครองตนเองชนชาติหุย ต้าฉ่าง, และอำเภอเซียงเหอ โดยทั้งสามเป็นเขตการปกครองในนครหลางฝาง

ประชากรในมณฑลมีจำนวนกว่า 74 ล้านคน จึงเป็นมณฑลที่มีประชากรมากเป็นอันดับหกของประเทศจีน ประกอบด้วยชนกลุ่มใหญ่ที่เป็นชาวฮั่น ร้อยละ 96 และชนกลุ่มน้อย ได้แก่ แมนจู หุย และมองโกล