หมู่เกาะโอลันด์ (Åland, ออกเสียง /'oːland/; Ahvenanmaa) เป็นหมู่เกาะในทะเลบอลติก ประกอบด้วยเกาะน้อยใหญ่ มากกว่า 6,500 เกาะ มีเกาะฟัสตาโอลันด์ (Fasta Åland) เป็นเกาะที่ใหญ่และสำคัญที่สุด หมู่เกาะโอลันด์ตั้งอยู่บริเวณทางเข้าอ่าวบอทเนียระหว่างสวีเดนกับฟินแลนด์
สถานะการปกครองตนเองของหมู่เกาะโอลันด์ได้รับการยืนยันตามคำวินิจฉัยโดยสันนิบาตชาติในปีพ.ศ. 2463 ซึ่งมีขึ้นหลังจากวิกฤตโอลันด์ สถานะดังกล่าวได้รับการยืนยันอีกครั้งหลังจากที่ฟินแลนด์เข้าเป็นสมาชิกสหภาพยุโรป ตามกฎหมายแล้ว โอลันด์มีความเป็นกลางทางการเมืองและเป็นเขตปลอดทหาร พลเมืองของโอลันด์ก็ได้รับยกเว้นจากการเกณฑ์ทหารของกองทัพฟินแลนด์ โอลันด์ได้รับสิทธิในการปกครองตนเองค่อนข้างมากรัฐบัญญัติการปกครองตนเองของหมู่เกาะโอลันด์ ค.ศ. 1920 ซึ่งได้มีการแก้ไขต่อมาเป็นฉบับค.ศ. 1951 และ 1991 ตามลำดับ
