Język ukraiński
Język ukraiński (ukr., ) – język z grupy wschodniosłowiańskiej. W latach 20. XXI wieku posługuje się nim 41–45 mln ludzi, co czyni go drugim najpopularniejszym w tej grupie i trzecim najpopularniejszym w rodzinie słowiańskiej. Używany jest głównie na terenie Ukrainy, gdzie ma status języka urzędowego, a ponad 3/4 mieszkańców zadeklarowało go jako język ojczysty. Występuje także w krajach sąsiednich – jak Rosja, Białoruś, Polska i Mołdawia – oraz dalszych jak Stany Zjednoczone i Kanada.
Język ten wyodrębnił się między XIII a XVII wiekiem z języka ruskiego, a w XVIII wieku ukształtował się jego standard literacki. Od początku jest zapisywany głównie cyrylicą i powstały jej różne warianty dla tego języka, tak jak różne latynizacje. Od początku XX wieku alfabet ukraiński uległ niewielu zmianom; największą było przywrócenie w latach 90. jednej litery. Oficjalny kształt języka ustala Narodowa Akademia Nauk Ukrainy.
Język ukraiński dzieli się na trzy zespoły dialektów :
* północne – gwary wschodniopoleskie, środkowopoleskie, zachodniopoleskie, podlaskie;
* południowo-wschodnie – gwary środkowonaddnieprzańskie, słobożańskie, stepowe;
* południowo-zachodnie – gwary bojkowskie, łemkowskie, huculskie, podolskie, wołyńskie, zakarpackie, naddniestrzańskie, nadsańskie, pokuckie, bukowińskie.
Z językiem ukraińskim blisko spokrewnione są:
* dialekty rusińskie, przez wielu użytkowników oraz niektórych językoznawców uznawane za odrębny język;
* surżyk – mowa silnie zrusyfikowana.
Nie licząc powyższych dwóch jednostek językowych, najbliższy językowi ukraińskiemu jest język białoruski; standardowa ukraińszczyzna nie jest natomiast wzajemnie zrozumiała z językiem rosyjskim.
Język ten wyodrębnił się między XIII a XVII wiekiem z języka ruskiego, a w XVIII wieku ukształtował się jego standard literacki. Od początku jest zapisywany głównie cyrylicą i powstały jej różne warianty dla tego języka, tak jak różne latynizacje. Od początku XX wieku alfabet ukraiński uległ niewielu zmianom; największą było przywrócenie w latach 90. jednej litery. Oficjalny kształt języka ustala Narodowa Akademia Nauk Ukrainy.
Język ukraiński dzieli się na trzy zespoły dialektów :
* północne – gwary wschodniopoleskie, środkowopoleskie, zachodniopoleskie, podlaskie;
* południowo-wschodnie – gwary środkowonaddnieprzańskie, słobożańskie, stepowe;
* południowo-zachodnie – gwary bojkowskie, łemkowskie, huculskie, podolskie, wołyńskie, zakarpackie, naddniestrzańskie, nadsańskie, pokuckie, bukowińskie.
Z językiem ukraińskim blisko spokrewnione są:
* dialekty rusińskie, przez wielu użytkowników oraz niektórych językoznawców uznawane za odrębny język;
* surżyk – mowa silnie zrusyfikowana.
Nie licząc powyższych dwóch jednostek językowych, najbliższy językowi ukraińskiemu jest język białoruski; standardowa ukraińszczyzna nie jest natomiast wzajemnie zrozumiała z językiem rosyjskim.
