Język turkmeński
Język turkmeński (Тürkmençe, түркменче lub türkmen dili, түркмен дили) – język z rodziny języków tureckich. W Turkmenistanie posługuje się nim ok. 3,8 mln ludzi, poza tym ok. 3 mln w innych państwach: Afganistan (500 tys.), Iran (2 mln) i Turcja (1 tys.).
Oficjalnym systemem zapisu języka turkmeńskiego (od 1991 r.) jest specjalnie przystosowany alfabet łaciński, oparty na alfabecie tureckim.
Język turkmeński można także zapisywać w cyrylicy lub w alfabecie arabskim.
Oficjalnym systemem zapisu języka turkmeńskiego (od 1991 r.) jest specjalnie przystosowany alfabet łaciński, oparty na alfabecie tureckim.
Język turkmeński można także zapisywać w cyrylicy lub w alfabecie arabskim.
Kraj (państwo)
-
Afganistan
Afganistan, pers. i paszto: افغانستان (Afghânistân) Źródło słowa „Afgan” pozostaje nierozpoznane. Jedno z wyjaśnień bierze je od Apakana, irańskiego władcy z VIII lub IX wieku. Inne wskazuje na odniesienie do słowa „Abgan” (Imperium Sasanidów, III wiek), najstarszego znanego zapisu odnoszącego się do późniejszego „Afgan”. Pojawia się również w zapiskach Szapura I w Nachsz-e-Rostam, gdzie wspomina o nazwisku Goundifer Abgan Rismaund. Indyjski astronom z VI wieku, Varahamihira, w swojej pracy „Brhat Samhita” (11.61; 16.38), określa Afganów słowem Avagan. Chiński pielgrzym Xuanzang określa nazwą 阿薄健 („Abojian” ) lud zamieszkujący tereny na północ od Gór Sulejmańskich. W języku perskim -stân oznacza „kraj”. Starożytni Grecy nazywali te tereny „Ariana” od awestyjskiego Aryanam Vaeja lub „Aryavarta” – „kraj Ariów” w sanskrycie (por. Iran). Określenie ‘Ariana Afghânistân’ jest wciąż popularne wśród perskojęzycznych mieszkańców Afganistanu. Nazwą 'Chorasan' określano Afganistan jako część Wielkiego Chorasanu, co w zapisie pahlawi znaczy „Wschodni Kraj” (pers. خاور زمین) -
Turkmenistan
Około 80% kraju leży na Nizinie Turańskiej. Terytorium Turkmenistanu w większości pokrywa pustynia Kara-kum. Mimo zabiegów zapobiegających pustynnieniu obserwuje się zwiększanie terenu pustyni. W zależności od metodologii pomiaru pustynia zajmuje od 70% do 80% terytorium kraju. Obszar pustyni jest praktycznie niezamieszkały, a tereny zasiedlone znajdują się głównie na przedgórzu Kopet-Dag w południowej części kraju oraz w dolinach rzecznych na południowym wschodzie. Najwyższy szczyt to Ajribaba o wysokości 3139 m n.p.m. Na terenie kraju jest kilka depresji, z których najgłębszą jest Akczakaja (81 m p.p.m.).