Język tajski

Język tajski
Język tajski, syjamski – język z rodziny języków dajskich. Jest językiem urzędowym Tajlandii. Jako pierwszy język używany jest jedynie w centralnej części Tajlandii (wokół Bangkoku). Na północy, południu oraz w regionie północno-wschodnim mówi się odrębnymi językami tajskimi.

System dźwiękowy (a także słowotwórstwo) języka tajskiego opiera się na sylabie o sformalizowanej budowie, składającej się z: nagłosu, śródgłosu, wygłosu (nie zawsze) i tonu. W nagłosie i wygłosie sylaby mogą znajdować się tylko spółgłoski (พยัญชนะ phayanchana), a w śródgłosie głoski z grupy sara (สระ), które to słowo tłumaczy się zazwyczaj jako „samogłoska”, choć do zakresu pojęcia „sara” należą także dyftongi (np. /ɯːa/), tryftongi oraz zbitka samogłosek ze spółgłoską /w/ – /iaw/ (/iaw/ i tryftongi, określane w literaturze anglojęzycznej jako „glide endings”, występują tylko w sylabach otwartych, czyli pozbawionych wygłosu). Tradycyjnie, do grupy „sara” zaliczano też zbitki: /am/, /ri/ i /rɯ/, które zachowały do dziś własne znaki pisma.

Głoski i ich zbitki występujące w nagłosie sylaby to: /g-/, /kh-/, /ng-/, /j-/, /ch-/, /s-/, /y-/, /d-/, /dt-/, /th-/, /n-/, /b-/, /bp-/, /ph-/, /f-/, /m-/, /r-/, /l-/, /w-/, /h-/, /kr/, /kl/, /kw/, /kʰr/, /kʰl/, /kʰw/, /pr/, /pl/, /pʰr/, /pʰl/, /tr/ oraz zwarcie krtaniowe, a w wygłosie: /-n/, /-ng/, or /-m/ (sylaby „żywe”), /-k/, /-p/, or /-t/ (sylaby „martwe”). Samogłoski tajskie to: /i ɯ u e ɤ o ɛ ɔ a/ oraz ich długie wersje (iloczas). Pozostałe dźwięki z grupy „sara” to: /aj/, /ia/, /aw/, /ua/, /ew/, /uj/, /ɯa/ (długie bądź krótkie), /ɛːw/, /ɤːj/, /ɔːj/, /o:j/, /iaw/, /uaj/, /ɯaj/ (wyłącznie długie), oraz wyłącznie krótkie /iw/.

Spółgłoski w nagłosie:

Kraj (państwo)
  • Malezja
    Malezja – państwo w Azji Południowo-Wschodniej, na Półwyspie Malajskim i wyspie Borneo; obszar 329 847 km², ludność 33 711 000 (według stanu na 2022 r.), stolica Kuala Lumpur (ok. 8,419 mln mieszkańców), siedziba rządu w Putrajaya.

    Malezja na Półwyspie Malajskim graniczy z Tajlandią i Singapurem, na wyspie Borneo z Brunei i Indonezją.
  • Tajlandia
    Tajlandia, Królestwo Tajlandii ( Prathet Thai, potocznie Muang Thai) – państwo w południowo-wschodniej Azji, graniczące z Laosem i Kambodżą na wschodzie, z Malezją na południu oraz z Mjanmą (Birmą) na zachodzie i północnym zachodzie. Dawniej państwo nosiło nazwę Syjam jako oficjalną do 11 maja 1949. Określenie „Thai” (ไทย) znaczy po tajsku „wolny”.

    Tajlandia jest krajem nizinnym położonym na Półwyspie Indochińskim. W środkowej części znajduje się Nizina Menamu (pow. 100 tys. km²), na północnym wschodzie płytowa równina Korat ograniczona od południa pasmem Dongrak, a od Niziny Menamu górami Thiu Khao Phetchabun. Północną i zachodnią część kraju zajmują młode (mezozoiczne) pasma górskie o przebiegu południkowym: Tanen Taunggyi (Doi Inthanon, 2595 m n.p.m., najwyższy szczyt Tajlandii) i Doi Luang.