Mapa - Gryzonia (Kanton Graubünden)

Gryzonia (niem. Graubünden; rm. Grischun; wł. Grigioni; gsw. Graubünda, Bündnerland; fr, Grisons; lmo. Grisun) – szwajcarski kanton w Alpach, na pograniczu Włoch, Austrii i Liechtensteinu. Językami urzędowymi kantonu są: niemiecki, retoromański i włoski. Stolica administracyjna kantonu znajduje się w mieście Chur, najstarszym w Szwajcarii z XII-wieczną katedrą i Muzeum Retyckim (Rätisches Museum). Inne znane miasta to Davos i Sankt Moritz. W Gryzonii znajdują się źródła Renu. Gryzonia jest największym i najbardziej wysuniętym na wschód kantonem Szwajcarii.

Kanton zajmuje powierzchnię 7105,30 km². Tylko około jedna trzecia powierzchni kantonu to ziemie nadające się do upraw. Lasy pokrywają około 20% Gryzonii. Jest to rejon silnie górzysty, przecięty dolinami rzek Ren i Inn. Na terenie kantonu znajdują się między innymi Szwajcarski Park Narodowy, ponadto niektóre obszary górskie znajdują się na Liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Znajduje się tu wiele wysokich szczytów górskich, między innymi Tödi (3614 m) i najwyższy – Piz Bernina (4049 m). Wiele z tutejszych łańcuchów górskich posiada lodowce, np. pasma: Albula-Alpen, Silvretta, Berninagruppe, Rätikon oraz Alpy Lepontyńskie. Mieszczą się tu też jedne z najgłębszych dolin w Europie. W dolinach tych zamieszkiwali Retowie.

Kanton graniczy z Liechtensteinem na północy, Austrią na północy i wschodzie, Włochami na południu i południowym wschodzie oraz z kantonami St. Gallen na północnym zachodzie, Glarus, Uri na zachodzie oraz z Ticino na południowym zachodzie. Stolicą kantonu jest Chur. Inne znane miejscowości to: Davos, Klosters, Sankt Moritz, Arosa, Pontresina, Scuol i Sils im Engadin/Segl.