Πορτογαλική γλώσσα

Πορτογαλική γλώσσα
Η Πορτογαλική γλώσσα (português, προφορά: ▶ ) είναι λατινογενή ρομανική γλώσσα της ινδοευρωπαϊκής γλωσσικής οικογένειας. Εμφανίστηκε στη σημερινή Γαλικία (Ισπανία) και τη βόρεια Πορτογαλία. Είναι η επίσημη γλώσσα στην Πορτογαλία, αλλά και σε οχτώ ακόμα χώρες που είναι πρώην πορτογαλικές αποικίες.

Είναι η δεύτερη από τις ρομανικές γλώσσες από άποψη αριθμού ομιλητών, μετά την Ισπανική γλώσσα.

Περίπου 210 με 215 εκατομμύρια ομιλητές έχουν την πορτογαλική ως μητρική γλώσσα ενώ συνολικά οι ομιλητές υπολογίζονται σε 240 εκατομμύρια, με αποτέλεσμα η Πορτογαλική συνήθως να εμφανίζεται ως η έβδομη πλέον ομιλούμενη γλώσσα στον κόσμο (ή έκτη, επειδή ο αριθμός των ομιλητών της ως μητρικής είναι κοντά σε αυτόν των ομιλητών της Μπενγκάλι), η τρίτη πλέον ομιλούμενη Ευρωπαϊκή γλώσσα στον κόσμο, η πιο ομιλούμενη γλώσσα στη Νότια Αμερική (ο αριθμός των ισπανόφωνων και των πορτογαλόφωνων ομιλητών είναι πολύ κοντά αλλά το 51% του πληθυσμού της ηπείρου μένει στη Βραζιλία) και στο νότιο ημισφαίριο, η δεύτερη πλέον ομιλούμενη ρομανική γλώσσα στην Αφρική (μετά τη Γαλλική) και η πλέον ομιλούμενη ρομανική γλώσσα στην Ωκεανία, την Ιαπωνία και την ηπειρωτική Ασία.

Η πορτογαλική αποτελεί επίσης βάση κρεολών γλωσσών. Η Βραζιλία είναι η πολυπληθέστερη πορτογαλόφωνη χώρα.

Τον Μάρτιο του 2006, το Μουσείο της Πορτογαλικής Γλώσσας, ένα διαδραστικό μουσείο σχετικά με την πορτογαλική γλώσσα, ιδρύθηκε στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας, την πόλη με τον μεγαλύτερο αριθμό ομιλητών της γλώσσας στον κοσμο.

Η πορτογαλική γλώσσα είναι η επίσημη γλώσσα της Ανγκόλας, της Βραζιλίας, της Γουινέα-Μπισσάου, της Μοζαμβίκης, της Πορτογαλίας, του Πράσινου Ακρωτηρίου, του Αγίου Θωμά και Πρίγκιπα, μαζί με την κινεζική του Μακάο (Κίνα) και μαζί με την τέτουμ του Ανατολικού Τιμόρ.

Μιλιέται ευρέως χωρίς να είναι επίσημη στην Ανδόρα, το Λουξεμβούργο, τη Ναμίμπια και την Παραγουάη (στην τελευταία χώρα υπάρχουν 112.520 φυσικοί ομιλητές της γλώσσας σύμφωνα με την απογραφή του 2002). Κρεολές γλώσσες με βάση την πορτογαλική είναι οι μητρικές γλώσσες στο Πράσινο Ακρωτήριο και τη Γουινέα-Μπισσάου. Στο Πράσινο Ακρωτήριο οι περισσότεροι μιλούν και την πρότυπη πορτογαλική και το επίπεδο γνώσης της γλώσσας είναι σαν μητρική.

Λόγω της διάδοσης της γλώσσας κατά την εποχή της αποικιοκρατίας, υπάρχουν ομιλητές της πορτογαλικής στη Γκόα, το Νταμάν και το Ντιου στην Ινδία.

Χώρα
  • Ανγκόλα
    Η Ανγκόλα ή Αγκόλα, επίσημα γνωστή ως Δημοκρατία της Ανγκόλας (πορτογαλικά: República de Angola) είναι χώρα στη νοτιοκεντρική Αφρική, με έκταση 1.246.700 τ.χλμ. και πληθυσμό, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2023, 34.094.077 κατοίκους. Η πρωτεύουσά της είναι η Λουάντα. Η Ανγκόλα είναι πρώην πορτογαλική αποικία και κέρδισε την ανεξαρτησία της στις 11 Νοεμβρίου του 1975. Συνορεύει βόρεια και βορειοανατολικά με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, νοτιοανατολικά με τη Ζάμπια και νότια με τη Ναμίμπια, ενώ βρέχεται δυτικά από τον Ατλαντικό Ωκεανό επί 1.650 χμ. Ο πληθυσμός της αποτελείται κατά μέγιστη πλειοψηφία κυρίως από τρεις ομάδες, οι οποίες υπάγονται στην οικογένεια των Μπαντού. Στα νότια παράλια ζουν Βουσμάνοι νομάδες. Οι ομάδες των Μπαντού ξεχωρίζουν λόγω των διαφορετικών τους διαλέκτων. Επομένως ο πληθυσμός της Ανγκόλας χωρίζεται ως εξής: 37% είναι Οβιμπουντού, 25% Κιμπουντού και 13% Μπακογκό. Μικρότερες ομάδες είναι μεταξύ άλλων και οι Τσοκβέ (λέγονται και Λούντα), Γκαγκουέλα, Άμπο, Χερέρο και Ξιντούγκα. Περίπου 2% του πληθυσμού είναι μιγάδες και 1% είναι ευρωπαϊκής (κυρίως πορτογαλικής) καταγωγής. Το πολίτευμα της χώρας είναι προεδρική δημοκρατία. Από το 1979 ως το 2017 πρόεδρος της χώρας υπήρξε ο Ζοζέ Εντουάρντο ντος Σάντος, ο οποίος αντικαταστάθηκε από τον Ζοάο Λουρένσο.

    Η Βασίλισσα [[Νζίνγκα κατά τη διάρκεια ειρηνευτικών συνομιλιών με τον Πορτογάλο κυβερνήτη στη Λουάντα, το 1657
  • Γουινέα-Μπισάου
    Η Δημοκρατία της Γουινέας Μπισσάου (πορτογαλικά: República da Guiné-Bissau) είναι χώρα στη Δυτική Αφρική με έκταση 36.125 τ.χλμ. και πληθυσμό 1.667.864 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2022. Δυτικά βρέχεται από τον Ατλαντικό ωκεανό, βόρεια συνορεύει με τη Σενεγάλη, νότια και ανατολικά με τη Γουινέα. Πρωτεύουσα είναι το Μπισσάου. Αποτελεί πρώην πορτογαλική αποικία, ονόματι Πορτογαλική Γουινέα, και όταν απέκτησε την ανεξαρτησία της, προστέθηκε το όνομα της πρωτεύουσας στο επίσημο όνομα του κράτους για να μην προκαλείται σύγχυση με τη γειτονική Δημοκρατία της Γουινέας. Μείζον ζήτημα για τη χώρα είναι το γεγονός ότι έχει καταστεί διαμετακομιστικό κέντρο για ναρκωτικά που προέρχονται από τη Λατινική Αμερική και έχουν προορισμό την Ευρώπη.

    Κλιματόγραμμα για την Μπισσάου Η χώρα συνορεύει με τη Σενεγάλη στα βόρεια, ενώ στα δυτικά βρέχεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό. Επίσης, συνορεύει με τη Γουινέα στα ανατολικά και στα νότια. Το μήκος των ακτών της είναι 350 χιλιόμετρα. Το υψηλότερο σημείο είναι στα 300 μέτρα.
  • Μοζαμβίκη
    Η Μοζαμβίκη ή Δημοκρατία της Μοζαμβίκης (πορτογαλικά: Moçambique ή República de Moçambique) είναι μια εκτεταμένη χώρα στις νοτιοανατολικές ακτές της Αφρικής με έκταση 801.590 τ.χλμ. και πληθυσμό 32.419.747 σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2023. Συνορεύει βόρεια με την Τανζανία, δυτικά με το Μαλάουι, τη Ζάμπια, τη Ζιμπάμπουε, νοτιοδυτικά με τη δημοκρατία της Νοτίου Αφρικής και το Εσουατίνι και ανατολικά της βρίσκεται ο Δίαυλος της Μοζαμβίκης (Ινδικός Ωκεανός). Το όνομα της πρωτεύουσας είναι Μαπούτο.

    Η χώρα είναι πολυκομματική Δημοκρατία. Σύμφωνα με την έκθεση των Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα (Worldwide Press Freedom Index 2006) η Μοζαμβίκη κατατάσσεται 45η ανάμεσα σε 168 χώρες.
  • Πράσινο Ακρωτήριο
    Το Πράσινο Ακρωτήριο (πορτογαλικά: Cabo Verde, ), επισήμως Δημοκρατία του Πράσινου Ακρωτηρίου (πορτογαλικά: República de Cabo Verde, καθώς από τον Οκτώβριο του 2013 η χώρα ανακοίνωσε στον ΟΗΕ πως το επίσημο όνομα της δεν θα μεταφράζεται ), είναι μια νησιωτική χώρα της Δυτικής Αφρικής, δυτικά της Σενεγάλης, με έκταση 4.033 τ.χλμ. και πληθυσμό 569.509 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2022.

    Το όνομα της πρωτεύουσας είναι Πράια (αναφέρεται επίσημα Πράγια ). Το νησί βρίσκεται στην περιοχή Μακαρονησία (αποτελείται από δέκα νησιά και άλλα πιο μικρά νησιά) στα βόρεια του Ατλαντικού Ωκεανού. Τα μέχρι πρότινος ακατοίκητα νησιά ανακαλύφθηκαν και εποικίστηκαν από τους Πορτογάλους τον 15ο αιώνα. Η χώρα πήρε την ονομασία της από το Cap-Vert (που σημαίνει Πράσινο Ακρωτήριο), σήμερα στη Σενεγάλη, στο δυτικότερο άκρο της ηπειρωτικής Αφρικής.
  • Σάο Τομέ και Πρίνσιπε
    Το Σάο Τομέ και Πρίνσιπε (πορτογαλικά: São Tomé e Príncipe, ΔΦΑ: //, απόδοση: Σάου Τουμέ ι Πρίνσιπι, επίσημη ονομασία: Λαϊκή Δημοκρατία του Σάο Τομέ και Πρίνσιπε) είναι νησιωτικό κράτος στον Κόλπο της Γουινέας. Στα ελληνικά, η ονομασία του κράτους σημαίνει Άγιος Θωμάς και Πρίγκιπας.

    Πρόκειται για τη δεύτερη μικρότερη σε έκταση χώρα στην Αφρική. Αποτελείται από δύο νησιά, το Σάο Τομέ και το Πρίνσιπε, με συνολική έκταση 1.001 τ.χλμ. που απέχουν μεταξύ τους 140 χιλιόμετρα και βρίσκονται περίπου 250 και 225 χλμ., αντίστοιχα, ανοιχτά της βορειοδυτικής ακτής της Γκαμπόν. Και τα δύο νησιά είναι μέρος μιας ανενεργού ηφαιστειακής οροσειράς. Το Σάο Τομέ, το μεγαλύτερο, νότιο νησί, βρίσκεται σχεδόν ακριβώς στον ισημερινό. Έλαβε το όνομά του από τον Άγιο Θωμά, καθώς οι Πορτογάλοι εξερευνητές ανακάλυψαν το νησί την ημέρα της γιορτής του.
  • Μακάου
    Η Ειδική Διοικητική Περιοχή Μακάου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (Κινέζικα: 中華人民共和國澳門特別行政區, [//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/64/Chinese-Macau_full_name.ogg προφορά Κινέζικα ▶], [//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b3/Chinese%28Cantonese%29-Macau_full_name.ogg προφορά Καντονέζικα ▶], Πορτογαλικά: Região Administrativa Especial de Macau da República Popular da China, [//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Portuguese-Macau_full_name.ogg προφορά Πορτογαλικά ▶], συντομογραφία RAEM), ευρύτερα γνωστή ως Μακάο, είναι μικρή περιοχή της νοτιοανατολικής ακτής της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, με έκταση 33 τ.χλμ. και πληθυσμό 677.300 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2022. Διοικούμενο από την Πορτογαλία ως το 1999, ήταν η παλιότερη ευρωπαϊκή αποικία στην Κίνα, χρονολογούμενη από τον 16ο αιώνα. Η διοίκηση του Μακάο μεταβιβάστηκε στις 20 Δεκεμβρίου 1999 στη Λ.Δ. της Κίνας και είναι τώρα μία από τις δύο ειδικές διοικητικές περιφέρειες της χώρας, μαζί με το Χονγκ Κονγκ.

    Επίσημη γλώσσα του Μακάο είναι τόσο η μανδαρινική κινεζική όσο και η πορτογαλική. Επίσης χρησιμοποιείται επίσημα η καντονεζική διάλεκτος της κινεζικής.
  • Βαϊλάτο του Τζέρσεϊ
    Το Τζέρσεϊ ή Ζέρσεϊ ή Υερσέη ή Τζέρσι ή Τζέρζι (αγγλικά:Jersey) (εναλλακτικές ορθογραφίες Τζέρσεϋ, Ζέρσεϋ, Ιερσέη, Τζέρσυ και Τζέρζυ αντίστοιχα) είναι το μεγαλύτερο από τα Αγγλονορμανδικά νησιά. Είναι εξαρτώμενο από το Στέμμα. Έχει δώσει το όνομά του στην αμερικανική πολιτεία του Νιου Τζέρσεϊ και στο ύφασμα ζέρσεϊ, ενώ στα αγγλικά (και σε άλλες γλώσσες ως δάνειο) ονομάζεται jersey ένα είδος πουλόβερ και στον αθλητισμό η φανέλα.

    Το Βαϊλάτο του Τζέρσεϊ (αγγλικά: Bailiwick of Jersey, γαλλικά: Bailliage de Jersey, νορμανδικά: Bailliage dé Jèrri) περιλαμβάνει το νησί Τζέρσεϊ και άλλα δύο συμπλέγματα ακατοίκητων νησιών, το Μινκιέρ και το Εκρέχους, και είναι ό,τι έχει απομείνει (μαζί με το Βαϊλάτο του Γκέρνσεϊ, που περιλαμβάνει τα υπόλοιπα Αγγλονορμανδικά νησιά) από το Δουκάτο της Νορμανδίας. Δούκας της Νορμανδίας είναι ο εκάστοτε Βρετανός μονάρχης, ο οποίος εκπροσωπείται από έναν Αντικυβερνήτη. Ο Βάιλος του Δούκα στο νησί είναι επικεφαλής της δικαστικής και πολιτειακής ηγεσίας, πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του Κοινοβουλίου, αναπληρωτής Αντικυβερνήτης και «εγγυητής του (άγραφου) συντάγματος».
  • Γιβραλτάρ
    Το Γιβραλτάρ (αγγλικά: Gibraltar, στα ισπανικά προφέρεται Χιβραλτάρ) είναι πόλη και μικρή βραχώδης χερσόνησος έκτασης 6,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο νότιο μέρος της Ιβηρικής χερσονήσου και συγκεκριμένα της Ανδαλουσίας, 14 ναυτικά μίλια βορειοανατολικά της Ταρίφας και αποτελεί Βρετανικό Υπερπόντιο Έδαφος. Στο σημείο εκείνο, γνωστό και ως στενό του Γιβραλτάρ, ενώνονται η Μεσόγειος Θάλασσα με τον Ατλαντικό ωκεανό, αποτελώντας έτσι τη δυτική κλείδα-στόμιο της λεκάνης της Μεσογείου. Το Γιβραλτάρ εκτείνεται σε μήκος 2,5 μιλίων από Βορρά προς Νότο και πλάτους 3/4 του μιλίου, είναι δε η Τζιμπιλτέρα ή Τζιμπεράλτα στη κοινή γλώσσα των Ελλήνων ναυτικών. Έχει πληθυσμό 34.003 κατοίκους με βάση εκτιμήσεις για το 2016.

  • Πορτογαλία
    Η Πορτογαλία, επίσημα γνωστή ως Πορτογαλική Δημοκρατία (πορτογαλικά: República Portuguesa), βρίσκεται στο δυτικό άκρο της Ιβηρικής χερσονήσου στη νοτιοδυτική Ευρώπη. Βόρεια και ανατολικά συνορεύει με την Ισπανία, ενώ νότια και δυτικά βρέχεται από τον Ατλαντικό ωκεανό. Η χώρα περιλαμβάνει και δύο αρχιπελάγη στον Ατλαντικό, τις Αζόρες και τη Μαδέρα. Έχει έκταση 92.090 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 10.344.802 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή για το 2021. Πρωτεύουσα της χώρας είναι η Λισαβόνα.

    Πήρε αυτή την ονομασία κατά τον 11ο αιώνα μ.Χ. από την παλιότερη ονομασία της πόλης Πόρτο που ήταν Portus Cale ή Portucale ή Portucalia
  • Βερμούδες
    Οι Βερμούδες (αγγλικά: Bermuda/Μπερμιούντα) είναι νησί στον Ατλαντικό ωκεανό, με έκταση 53 τ.χλμ. και πληθυσμό 63.779 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2016. Το όνομα της πρωτεύουσας είναι Χάμιλτον. Είναι υπερπόντιο έδαφος του Ηνωμένου Βασιλείου.

    Η επίσημη γλώσσα των Βερμούδων είναι τα Αγγλικά, ενώ μερικοί κάτοικοι μιλούν Πορτογαλικά. Η επίσημη θρησκεία του νησιού είναι ο Χριστιανισμός. Το νησί είναι γνωστό και για το περίφημο «Τρίγωνο των Βερμούδων», καθώς και για τα κρεμμύδια που παράγει.
  • Ανατολικό Τιμόρ
    Το Ανατολικό Τιμόρ (Τιμόρ-Λέστε, επίσημη ονομασία: Λαϊκή Δημοκρατία του Ανατολικού Τιμόρ), επίσης γνωστό απλά ως Τιμόρ, είναι χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας, που καταλαμβάνει το ανατολικό τμήμα του νησιού Τιμόρ και περιλαμβάνει ακόμη τα νησιά Αταούρο, Τζάκο και Οεκούσε. Το δυτικό τμήμα του νησιού ανήκει στην Ινδονησία. Έχει συνολική έκταση 14.919 τ.χλμ. και πληθυσμό 1.336.222 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2022 (157η στον κόσμο). Πρόκειται για τη μοναδική χώρα της Ασίας που βρίσκεται εξολοκλήρου στο νότιο ημισφαίριο της Γης.

    Η Αυστραλία είναι ο νότιος γείτονας της χώρας, με την οποία διατηρεί θαλάσσια σύνορα στη Θάλασσα του Τιμόρ.