Χάρτης - Ελλάδα (Hellenic Republic)

Σημαία της Ελλάδας

Η Ελλάδα (επίσημη ονομασία: Ελληνική Δημοκρατία) είναι χώρα της νοτιοανατολικής Ευρώπης, ευρισκόμενη στο νοτιότερο άκρο της Βαλκανικής χερσονήσου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021, ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 10.432.481 κατοίκους. Συνορεύει στα βορειοδυτικά με την Αλβανία, στα βόρεια με τη Βόρεια Μακεδονία και τη Βουλγαρία, στα βορειοανατολικά και ανατολικά (μέσω θαλάσσης) με την Τουρκία. Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της είναι η Αθήνα.

Έχει ακτές στην Ανατολική Μεσόγειο και βρέχεται ανατολικά από το Αιγαίο, δυτικά από το Ιόνιο και νότια από το Λιβυκό Πέλαγος. Η Ελλάδα έχει πλήθος νησιών που ανέρχονται σε 2.500, ανάλογα με τα κριτήρια υπολογισμού, με τα 165 έως 227 εξ αυτών να είναι κατοικήσιμα. Ως εκ τούτου, βρίσκεται στην 11η θέση της κατάταξης των χωρών με τη μεγαλύτερη ακτογραμμή, στα 13.676 χιλιόμετρα. Κατέχει την 97η θέση στην κατάταξη των χωρών του κόσμου ανάλογα με την έκτασή τους.

Η Ελλάδα έχει πλούσια ιστορική κληρονομιά, κάτι που αντανακλάται στα 18 Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO που βρίσκονται στην επικράτειά της. Κατά τη διάρκεια της ιστορίας της έχει αλληλεπιδράσει πολιτισμικά κυρίως με λαούς της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης. Ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός συνιστά τον ακρογωνιαίο λίθο του δυτικού πολιτισμού· στην αρχαία Ελλάδα πρωτοεμφανίστηκε το πολίτευμα της δημοκρατίας, η συγκροτημένη φιλοσοφική σκέψη, αθλητικές διοργανώσεις όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες και θεατρικά είδη όπως το δράμα, η κωμωδία και η τραγωδία. Από τον 8ο αιώνα π.Χ., οι Έλληνες ίδρυσαν ανεξάρτητες πόλεις-κράτη, γνωστές ως πόλεις, σε διάφορα σημεία της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας. Ο Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας ένωσε το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής ηπειρωτικής χώρας τον 4ο αιώνα π.Χ., με τον υιό και διάδοχό του, Αλέξανδρο Γ', να κατακτά ταχύτατα ένα εκτενές μέρος του αρχαίου κόσμου, εξαπλώνοντας τον ελληνικό πολιτισμό από την ανατολική Μεσόγειο ως την Ινδία. Η Ελλάδα προσαρτήθηκε στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία τον 2ο αιώνα π.Χ. Μετά την πτώση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο ελλαδικός χώρος εντάχθηκε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, όπου κυριαρχούσε η ελληνική γλώσσα και ο πολιτισμός. Ο εκχριστιανισμός των κατοίκων της Αυτοκρατορίας ξεκίνησε ήδη από τον 1ο και ολοκληρώθηκε περί τον 6ο αιώνα μ.Χ. Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία συνεισέφερε στη διαμόρφωση της σύγχρονης ελληνικής ταυτότητας και μετέδωσε τις ελληνικές παραδόσεις στον ευρύτερο Ορθόδοξο Κόσμο. Μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους το 1204, νησιά και παραθαλάσσιες περιοχές του ελλαδικού χώρου κατέστησαν λατινικές κτήσεις. Στα μέσα του 15ου αιώνα οι Οθωμανοί Τούρκοι κατέκτησαν σχεδόν ολόκληρη την περιοχή, που παρέμεινε υπό οθωμανική κυριαρχία για περίπου τέσσερις αιώνες.

Μετά την ανάδυση του ελληνικού εθνικού κινήματος, το 1821 ξέσπασε η επανάσταση των Ελλήνων εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με σκοπό την ίδρυση εθνικού κράτους, η ανεξαρτησία του οποίου αναγνωρίστηκε το 1830. Στις αρχές του 20ού αιώνα το Βασίλειο της Ελλάδας επεκτάθηκε εδαφικά, βαίνοντας από τους Βαλκανικούς Πολέμους στην αποτυχία της Μικρασιατικής εκστρατείας το 1922. Ακολούθησε αλλαγή πολιτεύματος και πολιτική αναταραχή που επιστεγάστηκε από την επιβολή βασιλικής δικτατορίας το 1936. Η Ελλάδα εισήλθε στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο με τους Συμμάχους, κατέληξε υπό στρατιωτική κατοχή και, μετά την απελευθέρωσή της, γνώρισε εμφύλιο πόλεμο και επταετή στρατιωτική δικτατορία. Από τη Μεταπολίτευση του 1974-75 έως και σήμερα το πολίτευμα της χώρας είναι η προεδρευομένη κοινοβουλευτική δημοκρατία.

Η Ελλάδα εντάχθηκε στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες (μετέπειτα Ευρωπαϊκή Ένωση) το 1981, στη Ζώνη Σένγκεν το 2000 και στην Ευρωζώνη το 2001. Είναι μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952 και ιδρυτικό μέλος του ΟΗΕ, του ΟΟΣΑ, του ΠΟΕ, του ΟΑΣΕ και του Διεθνούς Οργανισμού Γαλλοφωνίας. Η ιδιάζουσα πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας, η εκτεταμένη τουριστική βιομηχανία της, ο εξέχων ρόλος της ελληνικής ναυτιλίας και η γεωστρατηγική σημασία της χώρας, την καθιστούν μεσαία δύναμη. Είναι η μεγαλύτερη οικονομία στα Βαλκάνια και σημαντικός επενδυτής στη περιοχή. Θεωρείται ανεπτυγμένη χώρα με υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα και πολύ υψηλό δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης. Κατατάχθηκε ως η 32η χώρα σε επίπεδο ποιότητας ζωής στον κόσμο για το 2019.

Ο μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδας ανέρχεται στα 10.432.482 άτομα, σύμφωνα με τα προσωρινά αποτελέσματα απογραφής που διενήργησε η ΕΛΣΤΑΤ το 2021, καταγράφοντας μείωση κατά 383.805 σε μια δεκαετία.

Στη σύγχρονη ελληνική γλώσσα η χώρα αποκαλείται Ελλάδα. Η αντίστοιχη μορφή του ονόματος στα αρχαία ελληνικά και την καθαρεύουσα είναι η «Ελλάς». Από εκεί πηγάζει το όνομα Hellas, το οποίο στις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες χρησιμοποιείται σε αρχαϊκά και ποιητικά πλαίσια σήμερα. Η επιθετική μορφή της λέξης είναι η «ελληνικός» (Hellenic, hellénique) και σήμερα χρησιμοποιείται για πιο επίσημους σκοπούς στην Ελλάδα, κυρίως για ονομασίες κρατικών θεσμών και της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Το όνομα της Ελλάδας στα αγγλικά και τις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες προέρχεται από τους λατινικούς όρους Graecia και Graecus, από το όνομα των Γραικών, οι οποίοι ήταν μεταξύ των πρώτων ελληνικών φυλών που αποίκισαν τη Μεγάλη Ελλάδα στη νότια Ιταλία. Ο όρος προέρχεται από τον πρωτοϊνδοευρωπαϊκό όρο ǵerh₂- (= μεγαλώνω).