Bản đồ - Bắc Ireland (Northern Ireland)

Bắc Ireland (phiên âm: "Bắc Ai-len", Northern Ireland, ) là một bộ phận của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland (nước Anh) nằm ở đông bắc của đảo Ireland. Trong các điều khoản khác nhau, Bắc Ireland được mô tả như một quốc gia, tỉnh hay vùng của nước Anh. Bắc Ireland có biên giới với Cộng hòa Ireland ở phía nam và phía tây. Theo số liệu điều tra năm 2011, có 1.810.900 cư dân sinh sống tại Bắc Ireland, chiếm khoảng 30% tổng dân số toàn đảo Ireland và khoảng 3% dân số nước Anh. Kể từ khi ký kết Thỏa thuận Thứ sáu Tuần Thánh năm 1998, Bắc Ireland được tự trị ở mức độ lớn. Theo thỏa thuận, Bắc Ireland hợp tác với phần còn lại của đảo Ireland trên một số phạm vi chính sách, trong khi chính phủ nước Anh duy trì quyền lực với các lĩnh vực khác, mặc dù Cộng hòa Ireland "có thể trình bày quan điểm và đề nghị".

Trong nhiều năm, Bắc Ireland là nơi diễn ra một cuộc xung đột bạo lực và quyết liệt, được gọi với cái tên the Troubles. Nguyên nhân của cuộc xung đột này là sự chia rẽ giữa hai lực lượng, thứ nhất là những người dân tộc chủ nghĩa tự nhìn nhận mình là người Ireland và chủ yếu là tín đồ Giáo hội Công giáo Rôma, lực lượng còn lại là những người hợp nhất chủ nghĩa vốn tự nhìn nhận mình là người Anh (British) và chủ yếu là tín đồ Tin Lành. Thêm vào đó, cũng có những người nhận mình là người Bắc Ireland Những người hợp nhất chủ nghĩa mong muốn Bắc Ireland vẫn tiếp tục là một bộ phận của nước Anh, trong khi những người dân tộc chủ nghĩa muốn tái thống nhất với phần còn lại của đảo Ireland, độc lập với quyền cai trị của nước Anh. Từ năm 1998, hầu hết các nhóm bán quân sự liên quan đến the Troubles đã chấm dứt chiến dịch vũ trang của họ.

Bắc Ireland là khu vực công nghiệp hóa mạnh nhất trên hòn đảo từ trước. Sau khi suy giảm do hậu quả của bất ổn chính trị và xã hội trong nửa cuối thế kỷ XX, kinh tế Bắc Ireland phát triển đáng kể từ thập niên 1990. Điều này một phần là do "phân chia hòa bình" và một phần là do liên kết và tăng cường thương mại với Cộng hòa Ireland. Bắc Ireland chia sẻ cả văn hóa Ireland và văn hóa Anh. Trong nhiều môn thể thao, có đội tuyển đại diện cho toàn đảo Ireland, nhưng Bắc Ireland có bóng đá quốc gia riêng biệt.

200x200px]] Khu vực mà ngày nay là Bắc Ireland là tâm điểm trong cuộc kháng chiến của người Ireland nhằm chống lại các chương trình thực dân hóa của người Anh vào cuối thế kỷ XVI. Quốc vương Henry Đệ Lục của Anh đã tuyên bố thành lập Vương quốc Ireland do người Anh kiểm soát vào năm 1542, song việc người Ireland tiến hành kháng cự đã khiến cho sự kiểm soát của người Anh trở nên rời rạc. Sau khi người Ireland chiến bại trong trận Kinsale, các quý tộc Công giáo người Gael trên đảo đã chạy trốn đến lục địa châu Âu vào năm 1607 và khu vực này trở thành nơi mà những người định cư Tin Lành bao gồm người Anh (chủ yếu theo Anh giáo) và người Scotland (chủ yếu theo Giáo hội Trưởng Lão) tiến hành các chương trình thực dân hóa quy mô lớn. Từ năm 1610 đến 1717, có thể đã có đến 100.000 người Lowland đến từ Scotland trên khắp hòn đảo Ireland, và sau này tại Ulster thì cứ mỗi ba người Ireland lại có năm người Scotland và một người Anh. Các quý tộc Ireland đã tiến hành một cuộc khởi nghĩa vào năm 1641 để chống lại quyền cai trị của người Anh, dẫn đến một cuộc thảm sát những người định cư tại Ulster trong bối cảnh việc thiếu khoan dung tôn giáo trong chính quyền đã châm ngòi cho chiến tranh giữa Anh, Scotland và Ireland. Các chiến thắng của quân Anh trong cuộc chiến này và các chiến thắng của những tín đồ Tin Lành trong chiến tranh William tại Ireland đã khiến sự cai trị của Anh giáo tại Ireland thêm vững chắc. Tại Bắc Ireland, các chiến thắng có tính biểu tượng như bao vây Derry (1689) và trận Boyne (1690) trong giai đoạn sau này của cuộc chiến vẫn được những người hợp nhất chủ nghĩa tổ chức cho đến nay (cả Anh giáo và Trưởng Lão).

Sau chiến thắng năm 1691, và trái ngược với các điều khoản của Hiệp định Limerick, giai cấp thống trị Anh giáo tại Ireland đã thông qua một loạt các điều luật. Mục đích của họ là đưa cộng đồng Công giáo vào thế bất lợi, và ở một mức độ thấp hơn là cộng đồng Trưởng Lão. Trong bối cảnh phân biệt đối xử, thế kỷ XVIII đã chứng kiến các xã hội bí mật, chiến đấu trong các cộng đồng của khu vực và thực hiện các cuộc tấn công bạo lực gây tác động đến căng thẳng giáo phái. Những sự việc này leo thang vào cuối thế kỷ sau một sự kiện được gọi là trận Diamond, nó đã thể hiện uy thế của tổ chức Peep o'Day Boys gồm những người Anh giáo và Trường Lão trước tổ chức Defenders của người Công giáo và dẫn đến sự hình thành của tổ chức Anh giáo Orange Order. Hội người Ireland Liên hiệp có căn cứ tại Belfast đã lãnh đạo một cuộc khởi nghĩa năm 1798, cuộc khởi nghĩa này được truyền cảm hứng từ Cách mạng Pháp nhằm phá vỡ mối quan hệ lập hiến giữa Ireland và Anh, và thống nhất người Ireland trong tất cả các cộng đồng. Theo sau đó, trong một nỗ lực nhằm chấm dứt chủ nghĩa bè phái và loại bỏ các điều luật phân biệt đối xử (và để ngăn chặn chủ nghĩa cộng hòa kiểu Pháp lan rộng đến Ireland), chính phủ Vương quốc Anh đã thúc đẩy hợp nhất hai vương quốc. Nhà nước mới được thành lập vào năm 1801 với tên gọi Vương quốc Liên hiệp Anh và Ireland, và được điều hành từ một chính phủ và nghị viện đơn nhất đặt tại Luân Đôn.

Từ năm 1717 đến năm 1775, có khoảng 250.000 người đã nhập cư đến các thuộc địa châu Mỹ từ Ulster.