Çince

Çince
Çince (diğer adları: ), Çin'de ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan binlerce ufak dilin tümüne birden verilen addır ve bunlar tek bir dil sayılırsa, Dünya'da en çok konuşulan dildir.

Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, tamamen ayrı birer dil olarak kabul edilebilecek kadar farklı "dilcik"lerden oluşmuştur. Bu yüzden Çincenin bir dil değil, bir dil ailesi olduğu iddia edilir. En çok konuşulanı Mandarin, yaklaşık 850.000.000 kişi tarafından konuşulur. Daha sonra Şanghay ve civarındaki 90.000.000 insan tarafından konuşulanı Wu Çincesidir. Göçmen topluluklarda en çok Kantonca kullanılır. Bunun sebebi göç eden Çinlilerin genelde güney kesimlerden olmasıdır. Bu dil, Çin-Tibet dilleri ailesinin koluna dahildir.

Çince, dünyanın en çok konuşulan dili olduğundan Birleşmiş Milletler'in aynı zamanda resmî dillerinden biridir.

Çin dilinin zamanında Doğu Asya dilleri üzerinde etkisi çok olmuştur. Gerek yazı sistemi, gerek dil yapısı ile birçok uzak doğu ülkesinin dilini etkilemiştir. Çin dilinin Korece, Japonca, Vietnamca gibi dillerin üzerinde etkisi görülmektedir. Her ne kadar Vietnamca Latin harfleri ile yazılıyor olsa da Çince, Modern Vietnamca sözlüğünün %60'ını oluşturur. Japonca ve Korece ise Çin dilinden yazı sistemi olarak etkilenmişlerdir. Japoncanın Kanji karakterleriyle Çince karakterler, mânâları ve okunuşları Çinceden çoğu zaman farklı olsa da şeklen birbirlerine çok benzerler. Aynı şekilde Korece karakterler de Çinceye benzer; fakat bu benzerlik Japon dilindekinden biraz daha azdır. Korece kelimelerin çoğunun kökenini Çince kelimelerdir.

Ülke
  • Christmas Adası
    Christmas Adası, Hint Okyanusunda Avustralya'ya bağlı toprak. Cava Adasının yaklaşık 360 km güneyinde, Avustralya'nın 1.400 km kuzeybatısında yer alır. Okyanus tabanından yükselen bir dağın doruğu olan Christmas Adası'nın en yüksek noktası batıdaki Murry Tepesidir (361 m). Adadaki başlıca yerleşme ve liman kuzeydoğu kıyısındaki Flying Fish Cove'dur. Ada, tarih değiştirme çizgisinde bulunan ve dünyada günün ilk ışıklarını alan Kiribati'ye ait Christmas adasıyla (Kiritimati) ile karıştırılmamalıdır. Bir kasabası, iki köyü vardır, Flying Fish Cove, South Point ve Drumline. Ayrıca golf sahası ve kumarhanesi de vardır

    Adanın ortasındaki plato, birbirini izleyen yamaçlar ve setler biçiminde alçalarak kıyıların büyük bölümünde yüksekliği 20 m'yi aşan sarp yarlara dönüşür. Kıyılarda kumsallara ve mercan oluşumlu plajlara rastlanır. Adada değerli fosfat yatakları vardır. Kasım-Nisan ayları arasında tropik yağmurlarla geçen bir mevsim yaşanır; 27 °C olan yıllık ortalama sıcaklıkta yıl boyunca önemli dalgalanmalar görülmez. Yıllık ortalama yağış miktarı 2,670 mm'dir. Christmas Adası'nın büyük bölümü tropik ormanlarla kaplıdır. Adanın hayvan varlığı çok sayıdaki deniz kuşundan, küçük sürüngenlerden, kara yengeçlerinden ve böceklerden oluşur. Tatlı su gereksinimi pınarlardan ve kuyulardan karşılanır. Adanın batı ucunun büyük bölümü bir ulusal parkın sınırları içinde kalır.
  • Makao
    Makao (, ; Portekizce: Macau, ), ya da tam resmî adıyla Çin Halk Cumhuriyeti Makao Özel İdari Bölgesi, Güney Çin Denizi kıyısında, İnci Nehri Deltası'nın batısında bulunan bir şehir. Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı özel idari bölgedir ve yönetimsel ve ekonomik sistemleri, Çin anakarasındakilerden farklıdır. Yüzölçümü 28,2 km olan Makao, 667.400 kişilik nüfusuyla Dünya'da nüfusun en yoğun olduğu bölgedir.

    Ming Çini 1557 yılında Makao topraklarını Portekiz İmparatorluğu'na kiraladıktan sonra Makao, Portekiz'in bir kolonisi oldu. Portekiz, 1887 yılına kadar halen Çin egemenliği altındaki bu topraklar için yıllık bir kira ödedi ve bu toprakları yönetti; 1887'de ise Portekiz, Çin ile imzaladığı bir anlaşmanın kapsamında Makao'yu daimi olarak kendi kolonisi olarak yönetme hakkını kazandı. Koloni, 1999 yılında Makao üzerindeki egemenliğin Çin'e devredilmesine kadar Portekiz yönetimi altında kaldı.
  • Trinidad ve Tobago
    Trinidad ve Tobago, Karayipler'de yer alan, Trinidad ve Tobago adlı iki farklı adadan oluşan ülke. Ülkenin para birimi Trinidad ve Tobago dolarıdır.

    Ülke; Karayipler, Karayip Denizi ve Kuzey Atlas Okyanusu arasında adalar, Venezuela'nın kuzeydoğusunda yer alır. Koordinat olarak 11 00 Kuzey enlemi, 61 00 Batı boylamı'nda yer alan ülke haritada Orta Amerika ve Karayipler içinde olarak görünür. Ülkenin her iki adasının toplam yüzölçümü 5.128 km2dir.
  • Kuzey Mariana Adaları
    Kuzey Mariana Adaları ya da resmî adı ile Kuzey Mariana Adaları Milletler Topluluğu, Büyük Okyanus'un kuzey kesiminde Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı ancak Amerika Birleşik Devletleri'nin ada bölgeleri'ne dâhil olarak A.B.D.'nin yapısına entegre olmayan sadece siyasi birlik içerisinde olan Okyanusya adalar topluluğudur. Kuzey Mariana adalarının başkenti Saipan'dır.

    Adayı 1521 yılında ilk gözlemleyen Avrupalı olan Portekizli Ferdinand Macellan, adayı Islas de Ladrones (Türkçe: Hırsızlar Adası) olarak adlandırmıştır. Macellan'ın bu ismi vermesindeki neden, ada üzerinde yaşayan yerlilerin gemilerden bir şeyleri alıp götürmesi olarak ifade etmiştir. 1667 yılında İspanya adına el konulan adaya, İspanya kraliçesi Avusturyalı Maria Anna onuruna Las Marianas adı verilmiştir.
  • Palau
    Palau (Palauca: Belau), resmî adı ile Palau Cumhuriyeti, Okyanusya'nın batısında bir ada ülkesidir. Mikronezya ile paylaştığı Caroline Adaları'nın batı zincirinde bulunan yaklaşık 340 adadan meydana gelir. Yüzölçümü 466 km²'dir. Koror en kalabalık adadır. Başkent Ngerulmud Koror'un kuzeyinde, Babeldaob adasındaki Melekeok eyaletinde bulunur. Doğuda Mikronezya, güneyde Endonezya ve batıda Filipinler ile deniz sınırı bulunur.

    Ülkenin ilk yerleşimcileri günümüzden 3000 yıl önce Güneydoğu Asya adalarından gelen göçmenlerdir. 16. yüzyılda İspanya tarafından keşfedilen adalar, 1574 yılında İspanya Doğu Hint Adaları'na bağlanarak sömürgeleştirildi. 1898'deki İspanyol-Amerikan Savaşı'nın ardından bölgede etkisini yitiren İspanya, 1899 Alman-İspanyol Antlaşması ile adaları Alman İmparatorluğu'na sattı. Palau, I. Dünya Savaşı'na dek Alman Yeni Ginesi'ne bağlı olarak yönetildi. Savaşın ardından ülke Milletler Cemiyeti tarafından Japonya'ya verilerek Güney Pasifik Mandası'na bağlandı. ABD, II. Dünya Savaşı'nda Mariana ve Palau adaları seferiyle adaları Japon İmparatorluğu'nun elinden aldı. Bu seferdeki savaşların en büyüğü, II. Dünya Savaşı'ndaki en kanlı amfibik harekât olan Peleliu Muharebesi'dir. Palau 1947'de diğer Pasifik Adaları'yla birlikte Birleşik Devletler'in yönetimindeki Pasifik Adaları Vesayet Toprakları'na bağlandı. 1979'da bağımsızlık ilan eden Mikronezya'ya katılmayı reddeden Palau 1982 yılında imzalanan Serbest Birlik Sözleşmesi uyarınca 1994'te bağımsızlığını kazandı.