Harita - Çermik

Çermik, Diyarbakır ilinin bir ilçesidir.

Eski ismi Aberna'dır. İlçe bugünkü ismini ise dünyaca meşhur kaplıcalarından almıştır. Çermik'in 2006 tarihi itibarıyla merkez nüfusu 21.000 civarıdır. Çermik ilçesinin nüfusu büyük çoğunluk Zazalar olmak üzere Türkmenler, Zazalar ve Kürtlerden oluşur. 1915 Olayları'na kadar Ermenilerin ilçede ciddi bir nüfusa sahip olduğu iddia edilir. 13. Yüzyılda Moğol istilası sonucu Harezmşahlardan göçen Beg-Tili Boyuna mensup Türkmenlerin ev sahipliğini yaptığı eski büyük Türkmen şehri ve "Türk milliyetçiliğinin babası" olarak kabul gören Türk düşünür Ziya Gökalp'in memleketi olan Çermik'te ekonomik sıkıntılardan ve eğitim faktöründen dolayı Türkmen yoğunluğu 1960-1970'lerden beri her geçen gün azalmaktadır. Özellikle şehir merkezinde hiçbir nüfus sahibi olmayan, kırsalda yaşayan Zazalar; daha sonra da Kürtler şehir merkezine gelmiş, günümüzde ise zaten azalmakta olan Türkmen nüfusa karşı sayıca üstünlük sağlamış ve demografik yapıyı değiştirmişlerdir.

İlçede Artuklu Beyliği döneminden kalma birçok tarihi eser mevcuttur. Bunların başlıcaları; Haburman Köprüsü, Çeteci (Bande) Abdullah Paşa Medresesi, Çermik Hamamı ve Bandeler Çeşmesi'dir. (Çermik kaplıcaları Bandeler döneminde yaptırılmıştır.) Çermik Belediyesi tarih ve kültür eseri olan Haburman köprüsünü korumak amacıyla araç geçişine kapatmış ve yol ihtiyacını karşılamak için yaklaşık 20 metre yanına ek bir köprü yapmıştır.

Düğünlerde folklorik esintiler kısmen de olsa görülür. Kadınların en büyük eğlencesi Mart ayındaki oğlak eğlencesidir. En önemli yemeği Meftunedir. Çermik'in geçim kaynağı özellikle yurt dışında çalışanların yolladığı dövizler, şehir dışına giden mevsimlik işçiler, mermer ocakları ve Çermik Kaplıcası'dır. Çermik'te bağcılık oldukça ilerlemiştir ve özellikle köylerin geçim kaynağı durumundadır. Ayrıca memur nüfusunun çok olması, şehir ekonomisini hareketli kılmaktadır. Şehir Merkezinde 10 adet İlköğretim, 2 anadolu lisesi, 1 Çok programlı Lise, 1 imam hatip lisesi 1 fen lisesi, 1 Anaokulu ve Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır.