Język turkmeński

Afganistan – śródlądowe państwo unitarne położone w Azji Południowej, ze stolicą w Kabulu. Graniczy pod względem największych granic kolejno z: Pakistanem, Iranem, Tadżykistanem, Turkmenistanem, Uzbekistanem i Chinami. Afganistan jest de facto kontrolowany przez talibów jako Islamski Emirat Afganistanu od 15 sierpnia 2021, czyli od upadku Islamskiej Republiki Afganistanu, uznawanej na arenie międzynarodowej.

Afganistan, pers. i paszto: افغانستان (Afghânistân) Źródło słowa „Afgan” pozostaje nierozpoznane. Jedno z wyjaśnień bierze je od Apakana, irańskiego władcy z VIII lub IX wieku. Inne wskazuje na odniesienie do słowa „Abgan” (Imperium Sasanidów, III wiek), najstarszego znanego zapisu odnoszącego się do późniejszego „Afgan”. Pojawia się również w zapiskach Szapura I w Nachsz-e-Rostam, gdzie wspomina o nazwisku Goundifer Abgan Rismaund. Indyjski astronom z VI wieku, Varahamihira, w swojej pracy „Brhat Samhita” (11.61; 16.38), określa Afganów słowem Avagan. Chiński pielgrzym Xuanzang określa nazwą 阿薄健 („Abojian” ) lud zamieszkujący tereny na północ od Gór Sulejmańskich. W języku perskim -stân oznacza „kraj”. Starożytni Grecy nazywali te tereny „Ariana” od awestyjskiego Aryanam Vaeja lub „Aryavarta” – „kraj Ariów” w sanskrycie (por. Iran). Określenie ‘Ariana Afghânistân’ jest wciąż popularne wśród perskojęzycznych mieszkańców Afganistanu. Nazwą 'Chorasan' określano Afganistan jako część Wielkiego Chorasanu, co w zapisie pahlawi znaczy „Wschodni Kraj” (pers. خاور زمین)

Turkmenistan, Republika Turkmenistanu (turkm. Türkmenistan, Türkmenistan Respublikasy; w okresie ZSRR funkcjonowała nazwa Turkmenia) – państwo położone w Azji Środkowej, na północ od gór Kopet-Dag, pomiędzy Morzem Kaspijskim a Amu-darią. Kraj rozciąga się na 1100 km od wschodu do zachodu oraz na 650 km z północy na południe. Większość mieszkańców stanowią Turkmeni. Turkmenistan graniczy z Afganistanem, Iranem, Uzbekistanem i Kazachstanem.

Około 80% kraju leży na Nizinie Turańskiej. Terytorium Turkmenistanu w większości pokrywa pustynia Kara-kum. Mimo zabiegów zapobiegających pustynnieniu obserwuje się zwiększanie terenu pustyni. W zależności od metodologii pomiaru pustynia zajmuje od 70% do 80% terytorium kraju. Obszar pustyni jest praktycznie niezamieszkały, a tereny zasiedlone znajdują się głównie na przedgórzu Kopet-Dag w południowej części kraju oraz w dolinach rzecznych na południowym wschodzie. Najwyższy szczyt to Ajribaba o wysokości 3139 m n.p.m. Na terenie kraju jest kilka depresji, z których najgłębszą jest Akczakaja (81 m p.p.m.).