Jidysz
Jidysz (jid. jidisz, dosł. „żydowski” – od pierwotnego określenia w tym języku jidisz-tajcz „żydowsko-niemiecki”, „judeo-niemiecki”) – język Żydów aszkenazyjskich, powstały ok. X wieku w południowych Niemczech na bazie dialektu średnio-wysoko-niemieckiego z dodatkiem elementów hebrajskich, słowiańskich i romańskich.
Zwany niekiedy także (mame-loszn „język matczyny”) lub (loszn-aszkenaz „język aszkenazyjski”) w odróżnieniu od (loszn-kojdesz „język święty”), którym to terminem określany jest tradycyjnie język hebrajski.
Język ten tradycyjnie zapisywany jest alfabetem hebrajskim. Czasem jednak, współcześnie, spotyka się zapis przy użyciu alfabetu łacińskiego. W tym przypadku stosuje się najczęściej metodę transkrypcji fonetycznej według ortografii właściwej dla danego języka; i tak np. osoba anglojęzyczna wyrażenie: („Jestem Żydem”) przetranskrybuje jako: ikh bin a yid, polskojęzyczna zaś jako: ich bin a jid. Istnieje także, oparta na angielskiej, zmodyfikowana transkrypcja opracowana w instytucie YIVO (p. dalej). Transkrypcja ta, zwana podług nomenklatury YIVO romanizacją, stosowana jest głównie przez środowiska akademickie i stanowi rodzaj międzynarodowego standardu. Ze względu na to, iż alfabet hebrajski nie rozróżnia małych i wielkich liter, przy transkrypcji bądź transliteracji pisma jidysz dopuszcza się zapis używający wyłącznie minuskuły. Pełna tabela zawierająca romanizację YIVO, polską transkrypcję fonetyczną oraz dodatkowo zapis IPA znajduje się w Wikisłowniku.
Zwany niekiedy także (mame-loszn „język matczyny”) lub (loszn-aszkenaz „język aszkenazyjski”) w odróżnieniu od (loszn-kojdesz „język święty”), którym to terminem określany jest tradycyjnie język hebrajski.
Język ten tradycyjnie zapisywany jest alfabetem hebrajskim. Czasem jednak, współcześnie, spotyka się zapis przy użyciu alfabetu łacińskiego. W tym przypadku stosuje się najczęściej metodę transkrypcji fonetycznej według ortografii właściwej dla danego języka; i tak np. osoba anglojęzyczna wyrażenie: („Jestem Żydem”) przetranskrybuje jako: ikh bin a yid, polskojęzyczna zaś jako: ich bin a jid. Istnieje także, oparta na angielskiej, zmodyfikowana transkrypcja opracowana w instytucie YIVO (p. dalej). Transkrypcja ta, zwana podług nomenklatury YIVO romanizacją, stosowana jest głównie przez środowiska akademickie i stanowi rodzaj międzynarodowego standardu. Ze względu na to, iż alfabet hebrajski nie rozróżnia małych i wielkich liter, przy transkrypcji bądź transliteracji pisma jidysz dopuszcza się zapis używający wyłącznie minuskuły. Pełna tabela zawierająca romanizację YIVO, polską transkrypcję fonetyczną oraz dodatkowo zapis IPA znajduje się w Wikisłowniku.