Język - Język serbski

Język  >  Język serbski

Język serbski

Język serbski (serb.

/ ) – lekt z grupy zachodniej języków południowosłowiańskich, używany głównie przez Serbów.

Ma status języka urzędowego w Serbii, Bośni i Hercegowinie i spornym Kosowie.

Ponadto jest oficjalnie uznanym językiem mniejszościowym w Czarnogórze, Chorwacji, Macedonii Północnej , Rumunii, Czechach , na Węgrzech , Słowacji.

W literaturze lingwistycznej powszechny jest pogląd, że mowa zwana „językiem serbskim” stanowi jedną z czterech ustandaryzowanych odmian narzecza sztokawskiego, będącego częścią języka serbsko-chorwackiego, który obejmuje wówczas cały pozasłoweński obszar dialektalny zachodniej gałęzi języków południowosłowiańskich . Duża część językoznawców z terenu byłej Jugosławii uznaje jednak termin „język serbsko-chorwacki” za anachroniczny i dąży do niezależnego traktowania języków narodowych, które ma on obejmować.

Country

Bośnia i Hercegowina

Bośnia i Hercegowina (bośn. i chorw.: Bosna i Hercegovina, serb.: Босна и Херцеговина, Bosna i Hercegovina), również BiH lub Bośnia – państwo federacyjne ze stolicą w Sarajewie położone w południowo-wschodniej Europie, na Półwyspie Bałkańskim. Graniczy na północy, zachodzie i południu z Chorwacją, na wschodzie z Serbią, a na południowym wschodzie z Czarnogórą. Od południowego zachodu ma dostęp do Morza Adriatyckiego.

Jako suwerenne państwo Bośnia i Hercegowina funkcjonuje od marca 1992 roku, kiedy proklamowana została niepodległość Socjalistycznej Republiki Bośni i Hercegowiny, co ostatecznie doprowadziło do rozpadu Jugosławii i było zarazem jedną z przyczyn wybuchu trwającej ponad trzy i pół roku wojny domowej, zakończonej podpisaniem w Dayton układu pokojowego, którego częścią było uchwalenie konstytucji nadającej Bośni i Hercegowinie obecny kształt i ustrój polityczny. Efektem tego jest obowiązujący podział kraju na dwie główne, autonomiczne jednostki administracyjne – Federację Bośni i Hercegowiny oraz Republikę Serbską, a także znajdujący się pomiędzy nimi Dystrykt Brczko.

Chorwacja

Chorwacja, Republika Chorwacji (hr. Hrvatska, Republika Hrvatska) – państwo leżące na pograniczu Europy Środkowej i Europy Południowej, nad Morzem Adriatyckim i graniczące od południa z Bośnią i Hercegowiną oraz Czarnogórą, od wschodu z Serbią oraz Węgrami i Słowenią od północy. Od południowego zachodu ma dostęp do Morza Adriatyckiego. Od 1 lipca 2013 należy do Unii Europejskiej jako 28. członek wspólnoty.

Do I wieku n.e. na terenie Chorwacji znajdowała się rzymska prowincja Iliria (łac. Illyricum). W I wieku n.e. została ona podzielona na dwie prowincje: Dalmację i Panonię.

Czarnogóra

Czarnogóra (czar. Црна Гора/Crna Gora IPA, do października 2007 r. – Republika Czarnogóry) – państwo w Europie Południowej powstałe po rozpadzie Serbii i Czarnogóry. Wcześniej republika związkowa Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii (1945–1992), Federalnej Republiki Jugosławii (1992–2003) i Serbii i Czarnogóry (2003–2006). Leży na wybrzeżu Morza Adriatyckiego i graniczy z Serbią, Kosowem, Chorwacją, Bośnią i Hercegowiną oraz Albanią.

W wyniku przeprowadzonego 21 maja 2006 referendum niepodległościowego zadeklarowano zerwanie dotychczas istniejącej federacji z Serbią (Serbia i Czarnogóra). Ostatecznie parlament Czarnogóry proklamował niepodległość 3 czerwca 2006. Zgodnie z umową związkową sukcesorem dotychczas istniejącego państwa Serbii i Czarnogóry została Serbia, natomiast Czarnogóra od nowa rozpoczęła procesy akcesyjne do organizacji międzynarodowych. 28 czerwca 2006 Czarnogóra została przyjęta do Organizacji Narodów Zjednoczonych jako 192. członek tej organizacji, a od 11 maja 2007 roku jest 47. państwem członkowskim Rady Europy. Od 17 grudnia 2010 r. posiada status kandydata do Unii Europejskiej. Od 5 czerwca 2017 jest 29. państwem członkowskim NATO.

Kosowo

Kosowo, Republika Kosowa (alb.: Kosova / Kosovë, Republika e Kosovës), (serb.: Косово, Kosovo, Република Косовo, Republika Kosovo) – terytorium sporne w południowej Europie ze stolicą w Prisztinie i państwo częściowo uznawane na arenie międzynarodowej, które ogłosiło swoją niepodległość 17 lutego 2008 roku.

Kraj ten jest uznawany przez 111 ze 193 państw członkowskich ONZ, 23 z 28 Unii Europejskiej i 24 z 29 NATO. Od zakończenia wojny domowej jest to protektorat administrowany przez ONZ (Tymczasowa Misja Administracyjna Narodów Zjednoczonych w Kosowie, szerzej znana pod angielskim skrótowcem UNMIK) przy pomocy wojsk NATO (KFOR).

Macedonia

Macedonia (maced. Македонија), Republika Macedonii (maced. Република Македонија), w stosunkach międzynarodowych przez niektóre kraje państwo określane jest tymczasową nazwą Była Jugosłowiańska Republika Macedonii (ang. Former Yugoslav Republic of Macedonia – FYROM, mac. Поранешна Југословенска Република Македонија – ПЈРМ, czyt. Poranešna Jugoslovenska Republika Makedonija – PJRM) – państwo w Europie Południowej, powstałe po rozpadzie Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii, leżące na Półwyspie Bałkańskim i zajmujące ok. 38% regionu historycznego i geograficznego Macedonii.

* Język: macedoński (urzędowy) 66%, albański (urzędowy na obszarach zamieszkanych przez minimum 20% Albańczyków) 25%, turecki 3%, serbski 3% (wszystkie cztery urzędowe w niektórych rejonach)

Serbia

Serbia, Republika Serbii – państwo w Europie Południowej, na Półwyspie Bałkańskim, bez dostępu do morza, powstałe 5 czerwca 2006 po rozpadzie federacji Serbii i Czarnogóry. Powierzchnia Serbii wynosi 88 361 km² (bez spornego Kosowa 77 474 km²). Serbia była wcześniej republiką związkową Federacyjnej Republiki Jugosławii (1992–2003) oraz Serbii i Czarnogóry (2003–2006). Stolicą jest Belgrad. Walutą Serbii jest dinar serbski.

Serbia graniczy z Węgrami (151 km) na północy, Rumunią (476 km) i Bułgarią (318 km) na wschodzie, Macedonią Północną (221 km lub 62,3 km nie licząc Kosowa) i Albanią (115 km) na południu oraz z Czarnogórą (221 km lub 124,4 km nie licząc Kosowa), Chorwacją (241 km) i Bośnią i Hercegowiną (302 km) na zachodzie. De facto na południu Serbia graniczy z Kosowem, którego jednostronnie ogłoszoną niepodległość (2008) uznaje część państw.

Język

Serbian language (English)  Lingua serba (Italiano)  Servisch (Nederlands)  Serbe (Français)  Serbische Sprache (Deutsch)  Língua sérvia (Português)  Сербский язык (Русский)  Idioma serbio (Español)  Język serbski (Polski)  塞尔维亚语 (中文)  Serbiska (Svenska)  Limba sârbă (Română)  セルビア語 (日本語)  Сербська мова (Українська)  Сръбски език (Български)  세르비아어 (한국어)  Serbian kieli (Suomi)  Bahasa Serbia (Bahasa Indonesia)  Serbų kalba (Lietuvių)  Serbisk (Dansk)  Srbština (Česky)  Sırpça (Türkçe)  Српски језик (Српски / Srpski)  Serbia keel (Eesti)  Srbčina (Slovenčina)  Szerb nyelv (Magyar)  Srpski jezik (Hrvatski)  ภาษาเซอร์เบีย (ไทย)  Srbščina (Slovenščina)  Serbu valoda (Latviešu)  Σερβική γλώσσα (Ελληνικά)  Tiếng Serbia (Tiếng Việt) 
 mapnall@gmail.com