Mapa - Powiat toruński (Toruń)

Powiat toruński (Toruń)
Powiat toruński – powiat w Polsce (województwo kujawsko-pomorskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Siedzibą powiatu jest Toruń, który jako miasto na prawach powiatu nie wchodzi w jego skład. Największe rzeki to Wisła oraz jej prawy dopływ Drwęca. Przez powiat przebiega trasa autostrady A1, a także Droga krajowa nr 91 Gdańsk-Katowice.

W skład powiatu wchodzą:

* gmina miejska (miasto): Chełmża

* gminy wiejskie: Chełmża, Czernikowo, Lubicz, Łubianka, Łysomice, Obrowo, Wielka Nieszawka, Zławieś Wielka

Pierwszy powiat toruński powstał w 1807 roku, jako jednostka administracyjna Księstwa Warszawskiego i wchodził w skład departamentu bydgoskiego aż do 1815 roku. Drugi powiat toruński powstał 1 kwietnia 1818 roku jako jednostka podziału administracyjnego Państwa Pruskiego. Do 1900 roku obejmował także miasto Toruń, które 1 kwietnia stało się osobnym powiatem miejskim. Niemiecki urząd działał do dnia 17.01.1920 roku, kiedy to landrat toruński (pol. Starosta) przekazał swoje kompetencje na ręce delegata urzędu polskiego, Adama Czarlińskiego. W 1900 roku powiat składał się z 1 oficjalnego miasta – Chełmży oraz Podgórza, który pomimo nie przywrócenia praw miejskich utraconych w 1833 roku, od 1845 roku posiadał władze samorządowe zorganizowane na wzór miasta oraz 150 gmin. W 1910 roku liczba gmin zmalała do 134 (64 gminy wiejskie i 69 obszarów dworskich niem. Gutsbezirke). Powierzchnia powiatu wraz z miastem Toruń wynosiła 916 km² (do 1900 r.). W 1906 roku dokonano zmiany administracyjnej, kiedy to gminę Mokre włączono w granice miasta Torunia. Od tej daty powierzchnia powiatu wynosiła 884 km² i nie zmieniała się, aż do czasu zmian administracyjnych w podziale administracyjnym II Rzeczypospolitej w 1938 roku. Po przyłączeniu Pomorza do Polski powiat toruński wchodził w skład województwa pomorskiego, będąc jego obszarem najbardziej wysuniętym na południe. Graniczył z powiatami chełmińskim i wąbrzeskim w tymże województwie oraz nieszawskim i lipnowskim w województwie warszawskim, inowrocławskim i bydgoskim w województwie poznańskim.

W roku 1930 powiat toruński składał się z: 2 miast (Chełmża, Podgórz), 69 gmin wiejskich oraz 57 obszarów dworskich. Na jego terenie istniało 443,864 km dróg, przebiegało przez niego 10 linii kolejowych. Na system edukacji składało się 76 szkół powszechnych (1-klasowych – 30; 2-klasowych – 31; 3-klasowych – 9; 4-klasowych – 3; 7-klasowych -3). Istniały również 2 przedszkola powiatowe w Lubiczu i Brąchnowie. Sprawy religijne reprezentowało 44 kościołów i kaplic w tym 19 kościołów i 7 kaplic katolickich oraz 15 kościołów i 3 kaplice ewangelickie.

1 sierpnia 1934 roku z dotychczasowych jednostkowych gmin wiejskich utworzono gminy wiejskie zbiorowe, dzieląc tym samym powiat toruński na następujące gminy wiejskie: Smolno, Rzęczkowo, Łubianka, Chełmża, Zelgno, Turzno, Bielawy, Lulkowo, Podgórz i Popioły oraz miasta Chełmża i Podgórz. Kolejne zmiany administracyjne przyniósł rok 1938, kiedy to 1 kwietnia w granice Torunia włączone zostały tereny gromad Rudak, Stawki i wschodniej części Małej Nieszawki z gminy Podgórz, samo miasto Podgórz oraz część terenów z gminy Lulkowo (gromada Różankowo).

* dane obejmują również miasto Toruń, które wyłączono z powiatu dopiero w 1900 roku

Warto zaznaczyć, że wchodzące dzisiaj w skład powiatu toruńskiego tereny z gmin Obrowo, Czernikowo i częściowo Lubicz leżące za Drwęcą, na dawnym terenie zaboru rosyjskiego należały do powiatu lipnowskiego w województwie warszawskim. Tereny te wchodziły w skład następujących gmin: Osówka, Mazowsze, Dobrzejewice (Obrowo) i Czernikowo. Dopiero w dniu 1 kwietnia 1938 roku powiat lipnowski wraz z innymi został przyłączony do województwa pomorskiego ze stolicą w Toruniu.

Wybuch II wojny światowej spowodował likwidację polskiej władzy w powiecie toruńskim. Na mocy dekretu inkorporacyjnego z 8.10.1939 roku, zachodnie i północne ziemie polskie zostały wcielone do III Rzeszy. Tereny wcielone do Rzeszy zostały podzielone pod względem administracyjnym na okręgi. Powiat toruński wszedł w skład Okręg Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie, a w jego ramach znajdował się na terenie rejencji bydgoskiej. 29 grudnia 1939 roku przywrócono wszystkim miejscowościom niemieckie nazwy obowiązujące przed 1920 rokiem. Jednocześnie do końca 1939 roku organizowano nowe władze. Na czele powiatu stał landrat – kierownik administracji państwowej i samorządu oraz równocześnie kierownik partii NSDAP. W czasie okupacji funkcję landrata sprawowały 3 osoby. Od 1939 roku do 1941 roku Kippke, w latach 1941–1943 Franz Böse, a ostatnim sprawującym funkcję w latach 1943-1945 był Dr Ernst Hild. Na dzień 1 stycznia 1945 roku Landkreis Thorn (obowiązująca nazwa powiatu) dzielił się na 1 miasto Kulmsee oraz 12 gmin w ramach których istniało 83 mniejszych jednostek – wspólnot (niem. Übrige Gemeinden). 
Mapa - Powiat toruński (Toruń)
Mapa
Bing (ujednoznacznienie) - Mapa - Powiat toruński
Bing (ujednoznacznienie)
OpenStreetMap - Mapa - Powiat toruński
OpenStreetMap
Mapa - Powiat toruński - Esri.WorldImagery
Esri.WorldImagery
Mapa - Powiat toruński - Esri.WorldStreetMap
Esri.WorldStreetMap
Mapa - Powiat toruński - OpenStreetMap.Mapnik
OpenStreetMap.Mapnik
Mapa - Powiat toruński - OpenStreetMap.HOT
OpenStreetMap.HOT
Mapa - Powiat toruński - CartoDB.Positron
CartoDB.Positron
Mapa - Powiat toruński - CartoDB.Voyager
CartoDB.Voyager
Mapa - Powiat toruński - OpenMapSurfer.Roads
OpenMapSurfer.Roads
Mapa - Powiat toruński - Esri.WorldTopoMap
Esri.WorldTopoMap
Mapa - Powiat toruński - Stamen.TonerLite
Stamen.TonerLite
Kraj (państwo) - Polska
Mapa - PolskaPolska-mapa_satelitarna1.JPG
Polska-mapa_satelita...
983x926
freemapviewer.org
Mapa - PolskaRelief_Map_of_Poland.png
Relief_Map_of_Poland...
1000x972
freemapviewer.org
Mapa - PolskaUn-poland.png
Un-poland.png
3038x2364
freemapviewer.org
Mapa - Polskaimage.jpg
image.jpg
1394x1694
freemapviewer.org
Mapa - Polskaimage.jpg
image.jpg
1394x1694
freemapviewer.org
Waluta / Język (mowa)  
ISO Waluta Symbol Cyfry znaczące
PLN Złoty (Polish złoty) zÅ‚ 2
ISO Język (mowa)
PL Język polski (Polish language)
Neighbourhood - Kraj (państwo)  
  •  Białoruś 
  •  Czechy 
  •  Litwa 
  •  Niemcy 
  •  Rosja 
  •  Słowacja 
  •  Ukraina 
Jednostka administracyjna
Kraj, State, Region,...