Panama (Republic of Panama)
Flaga Panamy |
Panama jest republiką z systemem prezydenckim. Językiem urzędowym jest hiszpański. Panama uzyskała niepodległość w 1903 roku od Kolumbii, z którą związana była od 1821 roku, wcześniej – kolonia hiszpańska.
Kanał Panamski, zbudowany w latach 1904–1914, jest jedną z najważniejszych dróg morskich świata. Jego budowa znacznie skróciła czas żeglugi między wschodnim wybrzeżem Ameryki i Europą a zachodnim wybrzeżem Ameryki i Azją Wschodnią, która wcześniej musiała się odbywać wokół Ameryki Południowej. Do 1979 roku kontrolę nad kanałem oraz otaczającą go Strefą Kanału Panamskiego sprawowały Stany Zjednoczone, następnie do 1999 roku znajdował się on pod wspólną administracją amerykańsko-panamską, a obecnie pod wyłączną jurysdykcją Panamy.
Gospodarka Panamy w ponad 3/4 opiera się na sektorze usług i należy do najszybciej rozwijających się w Ameryce Łacińskiej. Pomimo znacznych nakładów na programy socjalne kraj cechuje się wysokim poziomem nierówności społecznych, a niemal 1/4 społeczeństwa żyje w ubóstwie.
Terytorium Panamy stanowi wąski (od ok. 50 km do ok. 200 km) pas lądu, łączący Amerykę Południową z Ameryką Północną. W najwęższej części, zwanej Przesmykiem Panamskim, znajduje się Kanał Panamski. Ponad 50% pow. kraju zajmują wyżyny i góry Kordyliery Środkowej. Na zachodzie Cordillera de Veraguas z licznymi stożkami wulkanów (m.in. Chiriquí, najwyższy szczyt kraju, 3478 m n.p.m.), na wschodzie – Serranía del Darién (wys. do ok. 1900 m n.p.m.). Na wybrzeżach – aluwialne niziny. Wybrzeża rozczłonkowane (łączna dł. ok. 2000 km). Liczne zatoki, największe: Panamska (Ocean Spokojny) i Moskitów (Morze Karaibskie). Wzdłuż wybrzeży rafy koralowe (zwł. na Morzu Karaibskim) i ok. 1600 wysp (m.in. Wyspy Perłowe na Oceanie Spokojnym). Obszar Panamy jest położony w strefie aktywnej sejsmicznie. Klimat równikowy, na północy wybitnie wilgotny (opady całoroczne, do 4000 mm), na południu wilgotny (opady głównie w półroczu letnim, 1500–2500 mm rocznie). Średnia temperatura miesięczna: 26–28 °C na nizinach i ok. 17–10 °C w górach. Na wybrzeżu Morza Karaibskiego częste burze (do 200 rocznie). Gęsta sieć krótkich rzek, wpadających głównie do Oceanu Spokojnego. Lasy (44% pow.) równikowe wilgotne na północy i zrzucające okresowo liście – na południu oraz namorzynowe – na wybrzeżu Morza Karaibskiego. W kotlinach roślinność sawannowa.
Panama graniczy z Kolumbią (339 km) i Kostaryką (348 km) – łączna długość granic lądowych wynosi 687 km.
Waluta / Język (mowa)
ISO | Waluta | Symbol | Cyfry znaczące |
---|---|---|---|
PAB | Balboa (Panamanian balboa) | B/ | 2 |
USD | Dolar amerykański (United States dollar) | $ | 2 |
ISO | Język (mowa) |
---|---|
ES | Język hiszpański (Spanish language) |