Deense kroon
kr
De Deense kroon (Deens: Dansk krone, Faeröers: Donsk króna, Groenlands: Danskinut koruuni) is de munteenheid die in Denemarken en het Deense gebiedsdeel Groenland wordt gebruikt. Hoewel de Faeröer ook een gebiedsdeel van Denemarken zijn, hebben deze een afzonderlijke munteenheid genaamd de Faeröerse kroon, die overigens 1:1 gekoppeld is aan de Deense kroon. Een kroon is verdeeld in 100 øre. De ISO 4217-code is DKK.Op het moment zijn er munten van 50 øre en 1, 2, 5, 10 en 20 kronen in omloop. De munt van 25 øre is op 1 oktober 2008 afgeschaft. Voor speciale gelegenheden worden soms munten met de grotere waarden van 50, 100, 200 of 1000 kronen uitgegeven. Naast deze munten zijn er bankbiljetten van 50, 100, 200, 500 en 1000 kronen.
De kroon werd in 1873 als wettig betaalmiddel van Denemarken geïntroduceerd, en was een resultaat van de Scandinavische Monetaire Unie, die tot de Eerste Wereldoorlog bestond. De aanvankelijke partijen aan de monetaire unie waren de Scandinavische landen Zweden en Denemarken; Noorwegen trad twee jaar later toe.
Alhoewel Denemarken onderdeel uitmaakt van de Europese Unie, heeft de Deense bevolking via een referendum bepaald dat de munteenheid niet door de euro vervangen wordt. Hiermee is de Deense kroon samen met de Zweedse kroon en de Poolse Zloty een uitzondering binnen de EU. Vooral in toeristische gebieden staan winkeliers en horecagelegenheden toe dat met de euro wordt betaald.
De kroon is nauw verbonden aan de euro via ERM II, het wisselkoersmechanisme van de Europese Unie. Vóór de komst van de euro was de kroon verbonden met de Duitse mark.
Land (geografie)
-
Denemarken
De hoofdstad van Denemarken is Kopenhagen (Deens: København). -
Faeröer
Voor de komst van de Vikingen waren er al perioden geweest dat de eilanden bewoond waren. Ook zijn de eilanden mogelijk in de 6e eeuw bezocht door de Ierse monnik Brandaan van Clonfert. Dicuil, een andere Ierse monnik, zou de eilanden in de 9e eeuw bezocht hebben. Vanaf 800 vestigden de Vikingen zich op de eilanden. Waarschijnlijk kwamen zij niet rechtstreeks uit Scandinavië maar uit Vikinggemeenschappen in Ierland en de noordelijke eilanden van Schotland. Later die eeuw kwamen er ook immigranten uit Noorwegen die het regime van hun koning Harald I wilden ontvluchten. In de 11e eeuw vond een strijd plaats tussen de clan van de noordelijke eilanden en Sigmundur Brestisson, de leider van de zuidelijke eilanden. Deze laatste vluchtte naar Noorwegen en werd door koning Olaf I teruggestuurd met een vloot om de eilanden terug te veroveren waarna deze onder gezag van de Noorse koning kwamen. Sigmundur heeft hierna de eilanden gekerstend. Deze vroege geschiedenis is beschreven in de Færeyinga saga, de oudste historische bron van de Faeröer. -
Groenland
Groenland werd bewoond, maar niet continu, door Paleo-Eskimo's sinds 2500 v.Chr. Op het eind van de 10e eeuw vestigden Noren zich op het toen onbewoonde zuidelijke deel van Groenland. In de 13e eeuw kwamen de Inuit aan en in de 15e eeuw werden de Noorse kolonies verlaten. In de vroege 18e eeuw werd het contact tussen Scandinavië en Groenland hersteld en Denemarken vestigde in 1721 zijn heerschappij over Groenland.