Kaart (cartografie) - Texel (Gemeente Texel)

Texel (Gemeente Texel)
Texel (uitspraak in het Tessels en meestal ook in het Standaardnederlands: Tessel) is het grootste Nederlandse Waddeneiland. Het behoort tot de provincie Noord-Holland. De gemeente Texel beslaat het gehele eiland plus het onbewoonde eilandje Noorderhaaks.

Het eiland heeft een landoppervlak van ongeveer 170 km². De lengte van Texel is twintig km en de gemiddelde breedte acht km. De oppervlakte van de gemeente is 585,96 km² waarvan het grootste gedeelte (416,14 km²) binnen- en buitenwater. Texel heeft inwoners (, bron: CBS). Van de beroepsbevolking van ruim 3.500 mensen werkt ca. 17% in de landbouw.

Hoogstwaarschijnlijk is de naam Texel afgeleid van het Germaanse woord tehswa, wat "rechts" of "zuidelijk" betekent. Wellicht dankt Texel dit aan diens positie als meest zuidelijke waddeneiland. Andere, minder waarschijnlijke, woorden waarvan de naam kan zijn afgeleid, zijn het Germaanse þehslô, het Oudnoordse þexla of het Vroegnieuwnederlandse 'dissel'. Dit laatste zou verwijzen naar een bijl of iets met de vorm van een bijl.

De naam wordt doorgaans uitgesproken als Tessel; de bewoners als Tesselaars. Hiernaast wordt de naam van het eiland echter (vaak door niet-bewoners) ook uitgesproken als Teksel. De uitspraken "Tessel" en "Teksel" worden dus naast elkaar gebruikt. De uitspraak Tessel komt door een klankwet, waarbij ooit het consonantcluster -ks-, dat nog steeds in de oorspronkelijk Friese spelling van Texel als "x" gebruikt wordt, in het Nederlands tot -s- gereduceerd werd. Deze klankwet is ook opgetreden in bijvoorbeeld de woorden vos (Fries: foks) en wissel (Fries: wiksel).

Texel is in de loop der eeuwen met verschillende namen aangeduid, onder andere met: in Tesla (772 of 776), in Thesla (772 of 776), Tysele (waarschijnlijk tweede helft negende eeuw), insulae Texlae (918-948), in Tlex (918-948), in Texle (918-948), Texla (985), van Tessele (1309), Texel (1573) en Tessel (1883).

 
Kaart (cartografie) - Texel (Gemeente Texel)
Kaart (cartografie)
Land (geografie) - Nederland
Nederland is een van de landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Nederland ligt voor het overgrote deel in het noordwesten van Europa, aan de Noordzee. Naast het Europese deel zijn er drie bijzondere gemeenten in de Caribische Zee, die ook wel Caribisch Nederland worden genoemd. Europees Nederland wordt in het zuiden begrensd door België, langs de oostgrens door Duitsland en aan west- en noordzijde door de zee. De hoofdstad van Nederland is Amsterdam, de regeringszetel is Den Haag.

Nederland heeft een inwonertal van 17.749.262 (27 oktober 2022) en met een oppervlakte van 41.543 km² een bevolkingsdichtheid van 0 inwoners/km². Daarmee is Nederland het op vijftien na dichtst bevolkte land van de wereld; met de kleine stadstaten Monaco, Vaticaanstad en San Marino niet meegerekend is Nederland na Malta het dichtstbevolkte land in Europa. 18,41% van het oppervlak (7.650 km²) bestaat uit water en 81,59% uit land (33.893 km²). De bevolkingsdichtheid exclusief het wateroppervlakte is 0 inwoners/km² (31 januari 2022). Zo'n 27 procent van het land bevindt zich onder zeeniveau. Het land wordt beschermd tegen het water door middel van een systeem van dijken en waterwerken. Door landwinning zijn polders gecreëerd. Bestuurlijk is het land verdeeld in twaalf provincies en circa 350 gemeenten.
Kaart (cartografie) - Nederland888px-Netherlands_relief_location_map.svg.png
888px-Netherlands_re...
888x1001
freemapviewer.org
Kaart (cartografie) - NederlandNasaBenelux.jpg
NasaBenelux.jpg
1258x2013
freemapviewer.org
Kaart (cartografie) - Nederland2000px-Netherlands-regions-new.svg.png
2000px-Netherlands-r...
2000x2294
freemapviewer.org
Kaart (cartografie) - NederlandNetherlands_map_large.png
Netherlands_map_larg...
1200x1423
freemapviewer.org
Kaart (cartografie) - Nederland2012-NL-prov-relief-3000.jpg
2012-NL-prov-relief-...
3000x3440
freemapviewer.org
Valuta / Taal  
ISO Valuta Symbool Significant cijfer
EUR Euro (Euro) € 2
ISO Taal
NL Nederlands (Dutch language)
FY Westerlauwers Fries (West Frisian language)
Buurt - Land (geografie)  
  •  België 
  •  Duitsland 
Bestuurlijke indeling
Stad, Dorp,...