Kaart (cartografie) - Tbilisi (K'alak'i T'bilisi)

Tbilisi (K'alak'i T'bilisi)
Tbilisi (Georgisch: თბილისი, Tbilisi; letterlijk Warme Waterbron, tot 1936 Tiflis) is de hoofdstad van Georgië en hoofdstedelijke regio gelegen in het zuidoosten van het land aan beide oevers van de Mtkvari rivier. Met 1,2 miljoen inwoners, ongeveer een derde van de gehele Georgische bevolking, is Tbilisi veruit de grootste stad van het land. De stadsregio heeft een oppervlakte van 502 km² (2394 inw./km²).

Al sinds de vijfde eeuw is Tbilisi de hoofdstad van verschillende Georgische koninkrijken geweest, en was tevens het culturele, economische en bestuurlijke centrum in Transkaukasië tijdens de Russische overheersing. In het onafhankelijke Georgië is Tbilisi het economische en politieke centrum van het land, met de zetel van het parlement. De stad is het belangrijkste knooppunt van mobiliteit tussen oost- en west-Georgië, en van internationaal verkeer tussen de vier buurlanden.

Tbilisi heeft een compact historisch centrum, met daaromheen 19e eeuwse uitbreidingswijken die ruime en statige lanen hebben. Tijdens de Sovjet-overheersing en de snelle groei van de stad werden dichtbevolkte wijken met grote flatgebouwen om de stad gebouwd, waarbij het centrum gespaard bleef.

De naam Tbilisi duikt in de geschiedenis voor het eerst op in de tweede helft van de 4e eeuw, toen koning Varaz-Bakoer I van Iberië (Kartli) op deze plek een fort liet bouwen, rond 364. Aan het eind van de vierde eeuw trok de Perzische gezant in het fort, toen de Perzen een deel van Iberië hadden veroverd. Nadat deze plek halverwege de 5e eeuw weer in handen kwam van Iberië revitaliseerde en reconstrueerde koning Vachtang I Gorgasali het fort en de nederzetting vanaf 455, wat veelal als stichtingsjaar wordt gezien, en verplaatste hij in 469 de hoofdstad van Mtscheta naar Tbilisi.

Volgens een legende was het huidige grondgebied van Tbilisi in de vijfde eeuw nog dicht begroeid met bossen. Een algemeen aanvaarde versie van de legende verhaalt dat de koning van Iberië, Vachtang I Gorgasali, op jacht was in de bossen met een havik. Toen de havik een fazant gevangen had, verdwenen beide vogels in het ravijn. Toen de koning naar ze op zoek ging kwam hij warmwaterbronnen tegen. Hij was daar zo van onder de indruk dat hij beval het bos te rooien en er een stad te stichten. De naam van de stad is afgeleid van warm, Tpili (თბილი). De naam "Tbili" of "T'pilisi" ("warme locatie") werd aan de stad aangegeven vanwege de aanwezigheid van zwavelzuurrijke warmwaterbronnen.

De stad is de hoofdstad van diverse Georgische staten geweest, maar is evengoed door buitenlandse heersers bezet, zoals Perzen, Arabieren, Mongolen en Turken. In 1801 kwam Tiflis onder het gezag van het Russische Rijk. Vanaf 1846 was Tiflis het bestuurlijk centrum van het gelijknamige gouvernement Tiflis. Vanaf het begin van de 19de eeuw begon de stad economisch en politiek te groeien. De gebouwen kregen een meer Europese stijl. Er werden nieuwe wegen en spoorwegen gebouwd om Tiflis te verbinden met andere belangrijke Russische steden. Het werd de spil van het snelgroeiende spoorwegennet in Transkaukasië. Vanaf de jaren 1850 kwam Tiflis weer op als een belangrijk cultureel en handelscentrum. Ilia Tsjavtsjavadze, Akaki Tsereteli, Iakob Gogebasjvili, Aleksandr Gribojedov en andere staatslieden, dichters en kunstenaars vonden hun geluk in Tbilisi.

Na de Russische Revolutie was Georgië korte tijd onafhankelijk als Democratische Republiek Georgië, met Tiflis als hoofdstad. In 1921 viel het Rode Leger Georgië binnen. Tiflis werd vervolgens de hoofdstad van de Trans-Kaukasische Federatie, en later van de Georgische Sovjetrepubliek, die deel uitmaakte van de Sovjet-Unie. In 1936 werd de naam veranderd in Tbilisi. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 werd Tbilisi de hoofdstad van de onafhankelijk geworden republiek Georgië. Dit is vastgelegd artikel 2 van de grondwet, en de Wet op de hoofdstad van Georgië - Tbilisi van 1998.

De stad is geregeld het toneel van burgerprotest, strijd en revolte, zoals het Bloedbad van Tbilisi (1956), Tragedie van 9 april (1989), de Georgische coup d'état ("Tbilisi oorlog", 1991) en de Rozenrevolutie (2003). In 2015 kreeg de stad te kampen met hevige overstromingen.

 
Kaart (cartografie) - Tbilisi (K'alak'i T'bilisi)
Land (geografie) - Georgië
Vlag van Georgië
Georgië (uitspraak: [ɣeˈjɔrɣijə]; Georgisch: საქართველო, Sakartvelo) is een land in de Zuidelijke Kaukasus met een oppervlakte van 69.700 km² en 3,7 miljoen inwoners, gelegen op het grensvlak van Oost-Europa en West-Azië. Het land grenst aan Rusland, Turkije, Armenië, Azerbeidzjan, en de Zwarte Zee. De hoofdstad is Tbilisi. De Georgische bevolking is in meerderheid christelijk en behoort hoofdzakelijk tot de Georgisch-Orthodoxe Kerk (83%). Het land was tussen 1921 en 1991 een van de vijftien republieken van de Sovjet-Unie, tot het zich op 9 april 1991 onafhankelijk verklaarde.

Georgië is lid van de Raad van Europa, de OVSE, Eurocontrol, de Organisatie voor Economische Samenwerking in het Zwarte Zeegebied, en de GUAM. Sinds 2008 is Georgië een officieel aspirant-lid van de NAVO. De relaties met de Europese Unie zijn via het Oostelijk Partnerschap versterkt en hebben geleid tot een Associatie- en vrijhandelsverdrag met de EU (2014), visumvrij reizen met de Schengen zone (2017) en samenwerkingsovereenkomsten met de EU agentschappen Europol (2015) en Eurojust (2019). Op 3 maart 2022 vroeg het land gelijktijdig met Oekraïne en Moldavië het lidmaatschap voor de Europese Unie aan.
Kaart (cartografie) - GeorgiëGeorgia_Topography.png
Georgia_Topography.p...
1926x1217
freemapviewer.org
Kaart (cartografie) - GeorgiëUn-georgia.png
Un-georgia.png
3033x2244
freemapviewer.org
Kaart (cartografie) - GeorgiëDemocratic_Republic_of_Georgia_map.jpg
Democratic_Republic_...
1213x850
freemapviewer.org
Kaart (cartografie) - GeorgiëSatellite_image_of_Georgia_in_May_2003.jpg
Satellite_image_of_G...
2211x1160
freemapviewer.org
Kaart (cartografie) - Georgië2529px-Map_of_Georgia.svg.png
2529px-Map_of_Georgi...
2529x1386
freemapviewer.org
Valuta / Taal  
ISO Valuta Symbool Significant cijfer
GEL Georgische lari (Georgian lari) ₾ 2
ISO Taal
HY Armeens (Armenian language)
AZ Azerbeidzjaans (Azerbaijani language)
KA Georgisch (Georgian language)
RU Russisch (Russian language)
Buurt - Land (geografie)  
  •  Armenië 
  •  Azerbeidzjan 
  •  Turkije 
  •  Rusland 
Bestuurlijke indeling
Stad, Dorp,...