Osaka (Japans: 大阪市, Ōsaka-shi, letterlijk 'grote heuvelstad') is na Yokohama en Tokio de grootste stad van Japan, met ruim 2,7 miljoen inwoners. Door het enorme aanbod van scholen, winkels en bedrijven stijgt het mensenaantal dat overdag in de stad verblijft richting 3,45 miljoen, waardoor Osaka als tweede stad gezien wordt. In de agglomeratie/metropool Groot-Osaka, die naast Osaka ook Kioto en Kobe omvat, wonen 20 miljoen mensen. Osaka is gelegen op Honshu, daar waar de rivier Yodo uitmondt in de baai van Osaka. De stad is tevens hoofdstad van de gelijknamige prefectuur Osaka.
Osaka behoort met het nabijgelegen Kioto en Nara tot de bakermat van de Japanse cultuur en bevolking; de hoofdstad Tokio kwam pas veel later tot bloei. Restanten van deze geschiedenis waren rond 2000 onder meer te zien in het op een heuvel gelegen gereconstrueerde kasteel (Osaka-jo) en de overblijfselen van het nabijgelegen Naniwa-no-Miya, het oudere keizerlijke paleis uit circa 643, toen Osaka, destijds Naniwa genaamd, korte tijd de hoofdstad was van het Japanse rijk.
De stad is een van de belangrijkste industriële centra van Japan, en wordt wegens de textielnijverheid ook wel het Manchester van het Oosten genoemd. Osaka is ook een van de belangrijkste havens van Japan. In 1970 werd in Osaka rond de wijk Shin Sakai de Wereldtentoonstelling gehouden.
