Χάρτης - Κους (Qūş)

Η Κους (αραβικά : قوص) είναι μια πόλη της Αιγύπτου στη δεξιά όχθη του Νείλου στην Άνω Αίγυπτο στο Κυβερνείο Κένα μεταξύ Κένα και Λούξορ. Σύμφωνα με την απογραφή του 2010 έχει 64.320 κάτοικους.

Η πόλη είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Η σημερινή της ονομασία είναι αραβική και προέρχεται το Κοπτικό όνομά "Κος βιρβίρ" "καμένη Κος" ώστε να διακρίνεται από ομώνυμες πόλεις βορειότερα σε ψυχρότερες περιοχές, η λέξη Κος, ζωντανεύει την ιδέα της θλίψης ή του τάφου. Επίσης ονομαζόταν Απολλινόπολις η μικρά, "η πόλη του Απόλλωνα", ή ακριβέστερα "Η μικρή πόλη του Απόλλωνα" ώστε να διακρίνεται από την πόλη νοτιότερα πο ονομαζόταν Απολλινόπολις η μεγάλη, "Η μεγάλη πόλη του Απόλλωνα", η σημερινή Εντφού.

Αργότερα ονομάστηκε "Διοκλητιανόπολις" και ήταν χριστιανική επισκοπή, επίσκοπος βοηθός του μητροπολίτη της Θηβαΐδας.

Η πόλη είχε σημασία στον Μεσαίωνα και στη συνέχεια έχασε, προς όφελος των δύο γειτόνων της Κένα και Λούξορ. Η θέση της σε έναν βρόχο του ποταμού Νείλου στην πραγματικότητα το πιο κοντινό σημείο προς την Ερυθρά Θάλασσα την έκανε γέφυρα διέλευσης για τα αγαθά από την Άπω Ανατολή και ένα βήμα από τον δρόμο του προσκυνήματος στη Μέκκα κατά τις Σταυροφορίες.Άραβες γεωγράφοι την περιγράφουν ως την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Αιγύπτου. Ο Ίμπν Μπατούρα έγραψε:

Την ίδια στιγμή, σε 1336 κατά το τρίτο της βασιλείας του, ο Σουλτάνος των Μαμελούκων Μπαχρί Αν Νασίρ Μωχάμεντ συνέλαβε τον Χαλίφη των Αββασιδών Αλ Μουσταφκί και τον φυλάκισε με την οικογένειά του στην ακρόπολη του Καΐρου πριν από την εξορία στην Κους όπου πέθανε το 1239 - 1240. Αν Νασίρ Μωχάμεντ στη συνέχεια πεθαίνει και ορίσθηκε διάδοχός του ο Ιμπραχίμ αλ ΟυατχίγκW πρώτος εγγονός του Αλ Χακίμ Α΄. Σε αντίθεση με ό, τι συνέβη το 1302, ο σουλτάνος δεν απάγγειλε όρκο πίστης στο χαλίφη, αλλά ο χαλίφης υποσχέθηκε υποταγή στον σουλτάνο.

Ωστόσο, η ανασφάλεια στο δρόμο από Κους προς Αϊντάμπ η οποία χρησίμευσε ως λιμάνι έξοδος στην Ερυθρά Θάλασσα οδήγησε τους εμπόρους και τους προσκυνητές να επιλέξουν άλλη διαδρομή.

Η πόλη κατά τον 20ο αιώνα με την εγκατάσταση της βιομηχανίας ζάχαρης αποκτά πάλι κάποια σημασία.