Χάρτης - Δημοκρατία των Αλτάι (Respublika Altay)

Η Δημοκρατία των Αλτάι (ρωσικά: Респу́блика Алта́й, αλτάι: Алта́й Респу́блика) είναι ομοσπονδιακό υποκείμενο της Ρωσίας, στα σύνορα της χώρας με το Καζακστάν (ΝΔ), την Κίνα (Ν) και τη Μογγολία (ΝΑ). Μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσά της είναι το Γκόρνο-Αλτάισκ (56.933 κάτοικοι - απογρ. 2010). Είναι η πιο αραιοκατοικημένη δημοκρατία της Ρωσίας και το πιο αραιοκατοικημένο ομοσπονδιακό υποκείμενο στην Ομοσπονδιακή Περιφέρεια της Σιβηρίας.

Η Δημοκρατία οφείλει το νομικό της καθεστώς στους Αλτάι, ένα νομαδικό φύλο τουρανικής προέλευσης, που αντιπροσωπεύει το 35% του πληθυσμού. Πάντως κυρίαρχο εθνικό στοιχείο είναι οι Ρώσοι (57,4). Όπως και με την δημοκρατία των Τιβά, οι ντόπιοι δεν ασπάζονται το Ισλάμ, σε αντίθεση με τα περισσότερα τουρκικά έθνη. Οι περισσότεροι κάτοικοι είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, Τενγκριστές ή μη θρησκευόμενοι/άθεοι. Στην δημοκρατία υπάρχουν μειονότητες Καζάκων, κεντροασιατικών εθνοτήτων και Γερμανών, κυρίως απελαθέντες από το σταλινικό καθεστώς το 1941 και κάποιοι παλαιότεροι έποικοι. Οι επίσημες γλώσσες της Δημοκρατίας του Αλτάι είναι τα ρωσικά και τα αλτάι. Τα καζακικά είναι επίσημη γλώσσα σε περιοχές όπου υπάρχει συμπαγής παρουσία καζακόφωνων.

Η Δημοκρατία των Αλτάι δεν πρέπει να συγχέεται με το όμορο Κράι Αλτάι. Για λόγους διάκρισης με το Κράι Αλτάι η περιοχή είναι γνωστή και σαν Γκόρνο-Αλτάι.

Η αυτοκρατορία των Σιονγκνού (209 π.Χ. – 93 μ.Χ.) έλεγχε αρκετά εδάφη, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η επικράτεια της σύγχρονης Δημοκρατίας των Αλτάι. Η επικράτεια των Αλτάι ήταν μέρος του Πρώτου Τουρκικού Χαγανάτου, της Αυτοκρατορίας των Ουιγούρων και των Κιργίζιων του Γενισέι. Στον μεσαίωνα οι Αλτάι εκτουρκίστηκαν πλήρως πολιτιστικά και γλωσσικά, αν και διατήρησαν την παραδοσιακή τους θρησκεία.

Το νότιο τμήμα της Δημοκρατίας των Αλτάι περιήλθε στον έλεγχο του Χανάτου των Ναϊμάνων. Το έδαφος της σύγχρονης Δημοκρατίας των Αλτάι έχει κυβερνηθεί από το μογγολικό κράτος Σιανμπέι (93–234), το χαγανάτο των Ρουράνων (330–555), τη Μογγολική Αυτοκρατορία (1206–1368), τη Χρυσή Ορδή (1240–1502), το χανάτο των Τζουνγκάρων (1634– 1758) και την αυτοκρατορία των Τσινγκ (1757–1864).

Κατά την διάρκεια της διακυβέρνησης των Τσινγκ, η δημοκρατία ήταν μια ημιαυτόνομη περιοχή η οποία υποδιαιρούνταν σε εφτά επαρχίες Αλτάι Ουριανχάι. Κατά τη διάρκεια της διοίκησης των Τσινγκ, ο Ρώσος στρατηγός Φιοντόρ Σοϊμόνοφ ξεκίνησε μια μη στρατιωτική αποστολή στην περιοχή του Αλτάν Νουούρ (σημερινό Τελέτσκογιε) το 1760 και άρχισε να χτίζει ένα οχυρό, το οποίο στη συνέχεια κατεδαφίστηκε από τον Χεσερί Τζαλαφουνγκά των Τσινγκ. Από τη δεκαετία του 1820, ο έλεγχος ρουτίνας στα σύνορα ήταν λιγότερο συχνός και η λεκάνη απορροής του Τσούι είχε καταληφθεί από τους Ρώσους.

Ολόκληρη η περιοχή που ήταν γνωστή σαν Αλτάι Νούουρ Ουριανχάι προσαρτήθηκε στη Ρωσική Αυτοκρατορία την περίοδο 1864–1867 με τη Συνθήκη του Ταρμπαγκατάι. Κατά τη διάρκεια του Ρωσικού Εμφυλίου Πολέμου, οι ντόπιοι πολιτικοί ίδρυσαν την Συνομοσπονδιακή Δημοκρατία των Αλτάι (Περιοχή Καρακορούμ-Αλτάι) το 1918 και ανακήρυξαν την δημιουργία αυτής της οντότητας σαν πρώτο βήμα για την αποκατάσταση της Μογγολικής Αυτοκρατορίας του Τζένγκις Χαν. Πάντως, η οντότητα των Αλτάι δεν απετέλεσε σημαντικό παίκτη στον Ρωσικό Εμφύλιο Πόλεμο και παρέμεινε ουδέτερη από το 1918 μέχρι τον Ιανουάριο του 1920, όταν προσαρτήθηκε ξανά στη Ρωσία. Μια δεύτερη Δημοκρατία των Αλτάι σχηματίστηκε το 1921 και διήρκεσε μέχρι το 1922 όταν τα εδάφη της έπεσαν στους Μπολσεβίκους. Την 1η Ιουνίου 1922, οι Αλτάι ανέκτησαν την αυτονομία τους με τη δημιουργία της Αυτόνομης Περιφέρειας των Οϊρότ (Ойро́тская автоно́мная о́бласть), μέρος του κράι Αλτάι. Αρχικά αυτή η περιοχή ήταν γνωστή με την ονομασία Μπάζλα. Στις 7 Ιανουαρίου 1948, η περιοχή μετονομάστηκε σε Αυτόνομη Περιφέρεια Γκόρνο-Αλτάι (Го́рно-Алта́йская автоно́мная о́бласть). Το 1991 η περιοχή μετονομάστηκε σε Αυτόνομη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Ορεινού Αλτάι και έγινε αυτόνομη δημοκρατία της Ρωσίας. Το 1992 μετονομάστηκε σε Δημοκρατία των Αλτάι.