Χάρτης - Δήμος Φαιστού (Dimos Faistos)

Ο Δήμος Φαιστού, δήμος της περιφέρειας Κρήτης, αποτελεί συνένωση των τριών πρώην Καποδιστριακών δήμων Ζαρού, Τυμπακίου και Μοιρών, διαθέτει πλούσιο πολιτισμικό απόθεμα, σπουδαία ιστορία, σημαντική αγροτική παραγωγή και σπουδαία μνημεία. Η έδρα του δήμου Φαιστού βρίσκεται στις Μοίρες, ενώ ιστορική έδρα του έχει οριστεί το Τυμπάκι. Βρίσκεται και ανήκει διοικητικά στην Περιφέρεια Κρήτης.

Με το πρόγραμμα Κλεισθένης Ι, οι τοπικές και δημοτικές Κοινότητες μετονομάστηκαν και πάλι σε Κοινότητες την 1η Σεπτεμβρίου 2019 έχοντας ξανά την ονομασία που έφεραν και προ του προγράμματος Καποδίστριας (1998).

Τοποθετείται, στην Νότια Κεντρική Κρήτη, Νότιο Δυτικά στον Νομό Ηρακλείου. Με επίκεντρο το ανάκτορο της Φαιστού που δεσπόζει στην περιοχή, ο δήμος εκτείνεται σε 412.74 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ αριθμεί 24.360 κατοίκους.

Η ευρύτερη περιοχή του Δήμου Φαιστού φιλοξενεί, ιδιαίτερης αξίας φυσικούς τόπους άγριας πανίδας και χλωρίδας και παράλληλα παρουσιάζει εξαιρετικού ενδιαφέροντος ανθρωπογενή και πολιτιστικά στοιχεία με διαχρονικότητα που καλύπτει ίχνη εγκαταστάσεων από την Υστερομινωϊκή περίοδο έως και σήμερα. Οι φυσικές και πολιτιστικές αυτές καταλληλότητες αποτελούν τη βάση για μια ισόρροπη και αειφόρο ανάπτυξη του τόπου σε συνδυασμό με την εκμετάλλευση των παραδοσιακών παραγωγικών δραστηριοτήτων της περιοχής.

Κύρια ασχολία των κατοίκων του δήμου Φαιστού είναι η γεωργία, η κτηνοτροφία και ο τουρισμός. Τα προϊόντα του δήμου εξάγονται σε διάφορες χώρες του κόσμου ενώ πολλά από αυτά έχουν λάβει κορυφαίες Διεθνείς διακρίσεις για την ποιότητα και το κύρος τους.

Οι περιοχές με έντονο ανάγλυφο στα βόρεια και κυρίως στα νότια του Δήμου αξιοποιούνται από τη κτηνοτροφία και την ελαιοκαλλιέργεια στην εκτατική της μορφή, ενώ μικρές εκτάσεις καταλαμβάνουν καλλιέργειες σιτηρών και ψυχανθών για κτηνοτροφική χρήση. Το κεντρικό τμήμα του Δήμου αποτελείται από πεδινές εκτάσεις και χαμηλούς λόφους, εδώ η γη καλλιεργείται εντατικά με πιο συνήθη καλλιέργεια αυτή της ελιάς, του αμπελιού και των υπαίθριων και θερμοκηπιακών κηπευτικών. Έντονη είναι και εδώ η παρουσία τόσο της ενσταβλισμένης όσο και της ποιμενικής αιγοπροβατοτροφίας με τα ποίμνια να εκτρέφονται στην γεωργική γη σε καλλιεργούμενα λιβάδια ή με τα υποπροϊόντα της γεωργικής παραγωγής.

Τις τελευταίες δεκαετίες είναι έντονη η οικιστική ανάπτυξη και η εγκατάσταση βιοτεχνικών ή και μικρών βιομηχανικών μονάδων κυρίως. Παράλληλα η σταδιακή εκμετάλλευση των ευκαιριών για τουριστική ανάπτυξη, κυρίως στα παράλια και στις ορεινές περιοχές όπου έχει διατηρηθεί το παραδοσιακό στοιχείο, αναδεικνύουν νέες μορφές οικονομικής δραστήριας οι οποίες διεκδικούν μέρος της αγροτικής γης.

Σε επίπεδο τουρισμού, ο δήμος Φαιστού αποτελεί την «εναλλακτική πύλη» με παραλίες σπάνιας ομορφιάς, όπως τα Μάταλα, ο Κομός, το Καλαμάκι και ο Κόκκινος Πύργος. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα φτάνοντας στο δήμο Φαιστού ν’ ανακαλύψουν πλείστες ομορφιές συνδυάζοντας επισκέψεις σε μνημεία πολιτισμού, παραλίες, αλλά και γνωρίζοντας ορεινούς όγκους, καθώς και τη λίμνη του Ζαρού, που περιβάλλεται από τους πρόποδες του Ψηλορείτη.

Οι παραλίες της περιοχής διαθέτουν στην πλειοψηφία τους Γαλάζιες σημαίες, ενώ ο Ζαρός εντάσσεται στην πρωτοβουλία «Τα ομορφότερα χωριά της Ελλάδας». Η λίμνη του Ζαρού παράλληλα εντάσσεται στο πρόγραμμα Natura.

Εκτός από το ανάκτορο της Φαιστού, στο δήμο εντάσσονται ο αρχαιολογικός χώρος της Αγίας Τριάδας, το Καμαραϊκό Σπηλαίο, ο Κομός (ο λιμένας της Φαιστού) και μέρος του λεγόμενου ως Μινωικός Λαβύρινθος (μινωικό λατομείο). Παγκόσμια γνωστό είναι επίσης και το Ρωμαϊκό Νεκροταφείο στην περιοχή των Ματάλων, το οποίο έχει γίνει ευρύτερα γνωστό ως «οι σπηλιές».