Χάρτης - Γιάλτα (Yalta)

Η Γιάλτα (ουκρανικά και ρώσικα: Я́лта, κριμαϊκά: Yalta), είναι μια πόλη-θέρετρο στη νότια ακτή της χερσονήσου της Κριμαίας που περιβάλλεται από τη Μαύρη Θάλασσα. Χρησιμεύει ως διοικητικό κέντρο του Δήμου Γιάλτας, μιας από τις περιοχές της Κριμαίας. Ο πληθυσμός κατά την τελευταία απογραφή ήταν 76.746 (απογραφή 2014).

Η πόλη βρίσκεται στη θέση της αρχαίας ελληνικής αποικίας Γιαλίτα. Λέγεται ότι ιδρύθηκε από τους Έλληνες αποίκους που αναζητούσαν μια ασφαλή ακτή (γιαλό στα ελληνικά) για να αποβιβαστούν. Βρίσκεται σε έναν βαθύ κόλπο με νότιο προσανατολισμό προς τη Μαύρη Θάλασσα, που περιβάλλεται από την οροσειρά Αϊ-Πέτρι (Άγιο Πέτρο). Έχει ζεστό υγρό υποτροπικό κλίμα και περιβάλλεται από πολυάριθμους αμπελώνες και περιβόλια.

Ο οικισμός στην τοποθεσία χρονολογείται από τους προϊστορικούς χρόνους, αλλά η σύγχρονη Γιάλτα αναπτύχθηκε μόλις στις αρχές του 19ου αιώνα και έγινε πόλη το 1838.

Στο κέντρο παραθερισμού της Γιάλτας στις 4-11 Φεβρουαρίου 1945 έγινε συνδιάσκεψη μεταξύ Αγγλίας, Η.Π.Α. και ΕΣΣΔ για την ανακατάταξη της μεταπολεμικής Ευρώπης.

Η παρουσία αρχαίων ανθρώπων στη θέση της σημερινής πόλης είναι αποδεδειγμένη από την παλαιολιθική περίοδο (περ. 40.000 χρόνια π.Χ.). Ο πρώτος οικισμός της περιοχής υποτίθεται ότι ιδρύθηκε τον 1ο αιώνα μ.Χ. από τους Έλληνες. Ωστόσο, η πρώτη γραπτή αναφορά της Γιάλτας εμφανίζεται μόλις το 1154 (αναφέρεται με το όνομα Γιαλίτα).

Μέχρι τα τέλη του 15ου αιώνα, στην περιοχή διαβιούσαν Έλληνες (και οι απόγονοί τους), Ρωμαίοι, Γενουάτες, Βενετοί και ιθαγενείς - Ταυρίδες (των οποίων η προέλευση είναι άγνωστη, το όνομα προέρχεται από το αρχαίο όνομα της Κριμαίας - Ταυρίς), Σκύθες, Γότθοι και Ούννοι (Ασιάτες). Για ένα διάστημα η πόλη ανήκε πολιτικά στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, στο πριγκιπάτο του Θεόδωρου στην Κριμαία και στις γενουατικές αποικίες στις βόρειες ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Σε αντίθεση με το Γουρζούφ και την Αλούστα, η Γιάλτα δεν είχε ποτέ καμία στρατιωτική σημασία και κανένα φρούριο (ωστόσο, στην περιοχή της Γιάλτας, κυρίως στα βουνά, έχουν διατηρηθεί τα ερείπια μεσαιωνικών φρουρίων που φύλαγαν σημαντικά ορεινά περάσματα).

Οι Τάταροι εμφανίζονται στην περιοχή τον 13ο αιώνα. Μεταξύ 1475 και 1774 η Γιάλτα ανήκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Το 1771 ο ρωσικός στρατός εμφανίστηκε στην Κριμαία και η Γιάλτα έγινε ένα από τα πολλά μέρη άμυνας, με ένα στρατιωτικό οχυρό να χτίζεται στην περιοχή (δεν σώζεται). Όταν η Κριμαία προσαρτήθηκε τελικά από τη Ρωσία το 1783, η Γιάλτα έμοιαζε με ένα μικρό χωριό, με εκκλησία και τζαμί. Λόγω της μαζικής μετανάστευσης των Τατάρων της Κριμαίας στις αρχές του 19ου αιώνα, η πόλη σχεδόν ερημώθηκε. Οι κύριες ασχολίες του πληθυσμού τότε ήταν η αλιεία και η κηπουρική.

Ο Στάλιν, ο Ρούσβελτ και ο Τσόρτσιλ κατά τη Διάσκεψη της Γιάλτας (Φεβρουάριος 1945). Στα μέσα του 19ου αιώνα, η Γιάλτα μετατράπηκε σε θέρετρο υγείας. Ο μεγάλος Ρώσος γιατρός Σεργκέι Μπότκιν (ήταν γιατρός της τσαρικής οικογένειας) ήταν ο πρώτος που υπέθεσε ότι το κλίμα της Γιάλτας είναι παρόμοιο με αυτό πολλών δημοφιλών μεσογειακών θέρετρων. Αργότερα, ο γιατρός Ντμίτριεβ πραγματοποίησε πολυετή κλιματολογική έρευνα, η οποία απέδειξε ότι αυτή η υπόθεση ήταν απολύτως αληθινή. Με πρόταση του Μπότκιν, ο τσάρος αγόρασε ένα αγρόκτημα στη Λιβαδιά (τώρα προάστιο της Γιάλτας). Μετά από αυτό, πολλοί πλούσιοι και ευγενείς προσπάθησαν να αγοράσουν γη στη νότια ακτή της Κριμαίας. Η Γιάλτα είχε γίνει δημοφιλής τόπος ανάπαυσης της ρωσικής αριστοκρατίας. Πολλοί Ρώσοι αξιωματούχοι και καλλιτέχνες ξεκουράζονταν και ζούσαν εδώ από τα τέλη του 19ου αιώνα.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1920, η Γιάλτα εξελίχθηκε ραγδαία ως θέρετρο υγείας όλης της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1930 η Γιάλτα έγινε το περιφερειακό κέντρο της Αυτόνομης Σοβιετικής Δημοκρατίας της Κριμαίας. Η ανάπτυξη της βιομηχανίας υγείας διαταράχθηκε από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η γερμανική κατοχή της Γιάλτας έληξε τον Απρίλιο του 1944. Η Διάσκεψη της Γιάλτας μεταξύ Στάλιν, Ρούσβελτ και Τσόρτσιλ έλαβε χώρα μεταξύ 4 και 11 Φεβρουαρίου 1945 στη Γιάλτα (στο Ανάκτορο της Λιβαδιάς του Τσάρου Νικολάου Β'), χάρη στην οποία η πόλη έγινε διεθνώς γνωστή.