Αζερική γλώσσα

Αζερική γλώσσα
Η αζερική γλώσσα είναι η επίσημη γλώσσα της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν.

Ορισμένες διάλεκτοι της γλώσσας ομιλούνται σε πολλές περιοχές του Ιράν (αλλά κυρίως στις βορειοδυτικές περιοχές, γνωστές ως Ιρανικό Αζερμπαιτζάν), όπου και είναι η πιο δημοφιλής μειονοτική γλώσσα και όπου έχει περισσότερους ομιλητές από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Η γλώσσα ομιλείται επίσης στη ρωσική Δημοκρατία του Νταγκεστάν, τη νοτιοανατολική Γεωργία, το βόρειο Ιράκ και την ανατολική Τουρκία.

Υπάρχουν μεταξύ 23 και 30 εκατομμύρια γηγενείς Αζέροι ομιλητές. Είναι μία τουρκική γλώσσα του κλάδου Ογούζ, σε στενή συγγένεια με την Τουρκική και επίσης ιστορικά επηρεασμένη από την Περσική και Αραβική γλώσσα.

Πριν το 1929 η Αζερική γλώσσα γραφόταν στο περσοαραβικό αλφάβητο. Την περίοδο 1929-1938 το λατινικό αλφάβητο ήταν σε χρήση στο βόρειο τμήμα της χώρας (ήταν διαφορετικό από το σημερινό). Από το 1938 έως το 1991, ήταν σε χρήση το κυριλλικό. Το 1991, εισήχθη το σημερινό λατινικό αλφάβητο, αν και η μετάβαση ήταν αργή. Σήμερα, χρησιμοποιείται, επίσημα πλέον, στο Βόρειο Αζερμπαϊτζάν η λατινική γραφή, αλλά η κυριλλική γραφή είναι ευρέως διαδεδομένη. Στο Ιράν και στο Νότιο Αζερμπαϊτζάν, χρησιμοποιείται η περσοαραβική γραφή (υπάρχει αντιστοιχία 1 προς 1 με τα άλλα αλφάβητα, αν και η σειρά των γραμμάτων είναι διαφορετική). Επίσης δεν έχει τυποποιηθεί η ορθογραφία για την περσοαραβική γραφή.

Χώρα
  • Αζερμπαϊτζάν
    Το Αζερμπαϊτζάν, επισήμως η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν, είναι χώρα στην περιοχή του Καυκάσου και έχει έκταση 86.600 τ.χλμ. και πληθυσμό 10.185.784 κατοίκους σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2022. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας είναι Αζέροι. Πρωτεύουσα είναι το Μπακού. Επίσημη γλώσσα της χώρας είναι η αζερική ή αζερμπαϊτζανική (μια τουρκική γλώσσα). Συνορεύει με τη Ρωσία, την Αρμενία, το Ιράν, τη Γεωργία και την Τουρκία (μόνον η αυτόνομη περιοχή του Ναχτσιβάν (Nakhchivan).

    Η Λαϊκή Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν ανακήρυξε την ανεξαρτησία της το 1918 και έγινε ένα από τα πρώτα δημοκρατικά κράτη στον Μουσουλμανικό κόσμο. Η χώρα ενσωματώθηκε στη Σοβιετική Ένωση ως Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. Η σύγχρονη δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν ανακήρυξε την ανεξαρτησία της στις 30 Αυγούστου 1991, πριν την επίσημη διάλυση της ΕΣΣΔ τον Δεκέμβριο του 1991. Το Σεπτέμβριο του 1991, η Αρμενική πλειοψηφία του αμφισβητούμενου Ναγκόρνο-Καραμπάχ αποσχίστηκε για να σχηματίσει τη Δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η περιοχή και επτά επαρχίες εντός της επικράτειας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ έγιναν ντε φάκτο ανεξάρτητες με τον Πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ το 1994. Αυτές οι περιοχές αναγνωρίζονται διεθνώς ως μέρος του Αζερμπαϊτζάν, ενώ εκκρεμεί μια λύση για το καθεστώς της περιοχής, η οποία θα βρεθεί μέσω διαπραγματεύσεων που διεξάγονται από τον ΟΑΣΕ.
  • Γεωργία
    Η Γεωργία (γεωργιανά: საქართველო, μτγ: σακάρτβελο, ΔΦΑ: ) είναι χώρα στο όριο Ευρώπης - Ασίας στην περιοχή του Καυκάσου, θεωρείται πολιτιστικά, πολιτικά και ιστορικά Ευρωπαϊκό κράτος. Είναι κράτος μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), του Eurocontrol, του Οργανισμού για τη Δημοκρατία και την Οικονομική Ανάπτυξη (GUAM), και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας του Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ) και φιλοδοξεί να ενταχθεί στο NATO.

    Ο συνολικός πληθυσμός της χώρας ανέρχεται σε 3.736.400 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2023. Στο παρελθόν η χώρα αποτελούσε μία από τις δημοκρατίες που συναπάρτιζαν τη Σοβιετική Ένωση. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία (σήμερα 84%), οι κάτοικοι της Γεωργίας είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Το 10% είναι μουσουλμάνοι, το 4% χριστιανοί μονοφυσίτες (κυρίως η Αρμενική μειονότητα) και το 2% άλλο. Συνορεύει με τη Ρωσία, την Τουρκία, την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν.
  • Τουρκία
    Η Τουρκία επίσημα γνωστή ως Δημοκρατία της Τουρκίας ή Τουρκική Δημοκρατία (Τουρκικά: Türkiye Cumhuriyeti, μτγ: Τούρκιε Τζουμχούριετι, ), είναι μια χώρα που βρίσκεται στην Ασία, με ένα μικρό (3%) τμήμα της επικράτειάς της στην Ευρώπη. Μέχρι το 1922, η χώρα ήταν το κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η χερσόνησος της Μικράς Ασίας, που βρίσκεται ανάμεσα στον Εύξεινο Πόντο και τη Μεσόγειο Θάλασσα, συγκροτεί το βασικό τμήμα της χώρας. Η Τουρκία συνορεύει με οκτώ χώρες: δυτικά με την Ελλάδα, βορειοδυτικά με τη Βουλγαρία, ανατολικά με τη Γεωργία, την Αρμενία, το Ιράν και το θύλακα Ναχιτσεβάν του Αζερμπαϊτζάν και νοτιοανατολικά με το Ιράκ και τη Συρία. Νότια είναι η Μεσόγειος Θάλασσα, δυτικά το Αιγαίο Πέλαγος και βόρεια ο Εύξεινος Πόντος. Η Θάλασσα του Μαρμαρά, ο Βόσπορος και ο Ελλήσποντος (που συναποτελούν τα Τουρκικά Στενά) οριοθετούν το σύνορο μεταξύ Θράκης και Μικράς Ασίας, ενώ επίσης χωρίζουν την Ευρώπη από την Ασία. Η θέση της Τουρκίας στο σταυροδρόμι Ευρώπης και Ασίας την καθιστούν χώρα σημαντικής γεωστρατηγικής σημασίας.

    Η περιοχή που σήμερα ονομάζεται Τουρκία έχει κατοικηθεί από την Παλαιολιθική περίοδο, μεταξύ άλλων από διάφορους Αρχαιομικρασιατικούς πολιτισμούς και Θρακικούς λαούς καθώς και από Ίωνες, που ίδρυσαν εκεί δώδεκα μεγάλες πόλεις (Ιωνική δωδεκάπολις). Μετά την κατάκτηση από τον Αλέξανδρο τον Μέγα, η περιοχή εξελληνίστηκε, διαδικασία που συνεχίστηκε με τη Ρωμαϊκή κυριαρχία και τη μετάβαση στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Τον 11ο αιώνα άρχισαν να μεταναστεύουν στην περιοχή οι Σελτζούκοι Τούρκοι, αρχίζοντας τη διαδικασία του εκτουρκισμού και του εξισλαμισμού της περιοχής, που επιταχύνθηκε από τη νίκη των Σελτζούκων επί των Βυζαντινών στη Μάχη του Μαντζικέρτ το 1071. Το Σελτζουκικό Σουλτανάτο του Ρουμ κυβέρνησε τη Μικρά Ασία μέχρι τη Μογγολική εισβολή το 1243, οπότε διασπάστηκε σε αρκετά μικρά τουρκικά μπειλίκια. Ξεκινώντας από τα τέλη του 13ου αιώνα το οθωμανικό μπειλίκι συνένωσε τη Μικρά Ασία και δημιούργησε μια αυτοκρατορία που περιελάμβανε το μεγαλύτερο μέρος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, της Δυτικής Ασίας και της Βόρειας Αφρικής. Μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που ακολούθησε την ήττα της κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τμήματά της καταλήφθηκαν από τους νικητές Συμμάχους. Ο Τουρκικός Πόλεμος για την Ανεξαρτησία, που ξεκίνησε από το Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ και τους συνεργάτες του, είχε ως αποτέλεσμα την ίδρυση της σύγχρονης Δημοκρατίας της Τουρκίας το 1923, με τον Ατατούρκ ως πρώτο πρόεδρό της.